Δέκα αιώνες Καρναβάλι Βενετίας

Η Βενετία, η πόλη που σύμφωνα με έρευνες βουλιάζει 4 χιλιοστά το χρόνο εξαιτίας της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, για ακόμη μια χρονιά “βούλιαξε” από επισκέπτες, που αψήφησαν το τσουχτερό κρύο, την πλημμύρα (Acqua Alta) και το χιόνι, για να μοιραστούν με τους Βενετσιάνους τη χαρά του παλαιότερου καρναβαλιού στον κόσμο.

Από πολλούς θεωρείται η πιο ρομαντική πόλη της Ευρώπης και λέγεται ότι αν είχες στα χέρια σου έναν χάρτη 200 χρόνων της Βενετίας, θα μπορούσες να κινηθείς άνετα στην πόλη, αφού ελάχιστα έχει αλλάξει με το πέρασμα των χρόνων.

Αλλά και το Καρναβάλι της, αν και μέσα σε αιώνες ιστορίας πέρασε πολλά σκαμπανεβάσματα, δεν έχασε τίποτε από τη μαγεία που το έκανε ξακουστό σε όλη την Ευρώπη. Ο όρος “Carneval” στα ιταλικά προέρχεται από την κατανάλωση κρέατος “Carne Vale” που χαρακτηρίζει την Αποκριά και τις κάθε μορφής απολαύσεις, που προηγούντο της μεγάλης νηστείας του Πάσχα.

Πρώτη αναφορά για το Καρναβάλι της Βενετίας βρίσκουμε το 1094. Είχε διάρκεια έξι εβδομάδες και ξεκινούσε την ημέρα του Αγίου Στεφάνου για να φτάσει μέχρι την αρχή της Σαρακοστής. Ήταν στην ουσία το αντίστοιχο του Ρωμαϊκού “άρτος και θεάματα”, κατά το οποίο η Δημοκρατία της Βενετίας έδινε στους ανθρώπους μια σύντομη περίοδο διασκέδασης με θέατρο, μουσική και χορούς.

Ο θεσμός του Βενετσιάνικου Καρναβαλιού όπως το γνωρίζουμε σήμερα ξεκίνησε μετά από μια αποφασιστικής σημασίας νίκη της Δημοκρατίας της Βενετίας η οποία γιορτάστηκε στην Piazza San Marco όπου σύμφωνα με την ιστορία σφαγιάστηκαν ένα βόδι και δώδεκα χοίροι και ακολούθησε ξέφρενο γλέντι.

Με τις “ευλογίες” της Εκκλησίας και για το συμφέρον των Δόγηδων, το Καρναβάλι της Βενετίας αναπτύχθηκε γρήγορα σε μια πραγματική γιορτή. Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών στήνονταν σκηνές σε όλη την πόλη και ιδιαίτερα στην Piazza San Marco. Εκεί μπορούσες να δεις ζογκλέρ, ακροβάτες, χορευτές, μουσικούς και παραστάσεις ζώων και τον τοπικό πληθυσμό καλυμμένο με πολύχρωμα και ευφάνταστα κουστούμια.

Η χρήση της μάσκας, η οποία εγγυάται ένα ορισμένο βαθμό ανωνυμίας, επέτρεψε την ισοπέδωση των κοινωνικών διαφορών. Κάθε πολίτης, πλούσιος ή φτωχός, ήταν ίσος με τους άλλους. Αυτή η πλασματική ισότητα περιείχε το δικαίωμα της ελευθερίας της γνώμης. Αυτό ευνόησε την ανάπτυξη του αυτοσχέδιου θεάτρου και θεάτρου δρόμου της Commedia dell’arte, η οποία γεννήθηκε στην Βενετία από τα έργα του θεατρικού συγγραφέα και λιμπρετίστα Κάρλο Γκολντόνι.

Το δέκατο όγδοο αιώνα, το Καρναβάλι της Βενετίας έγινε ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πολλές προσωπικότητες, όπως ο διάσημος Giacomo Casanova, πολιτικοί, πλούσιοι κληρονόμοι και ευγενείς πήγαιναν στη Βενετία για να διασκεδάσουν σπαταλώντας τεράστιες περιουσίες.

Το να κρύβουν την ταυτότητά τους πίσω από μια μάσκα όμως, οδήγησε σε ελευθεριότητες, υπερβολές και καταχρήσεις. Για τους λόγους αυτούς, το Καρναβάλι καταργήθηκε από τον Ναπολέοντα το 1797.

Ήταν τα άλλα μεγάλα νησιά, όπως το Burano και το Murano, καθώς και κάποιες αριστοκρατικές οικογένειες σε κλειστούς ιδιωτικούς χορούς, που κράτησαν ζωντανή την παράδοση για πάνω από δύο αιώνες, αν και σε μικρότερο βαθμό.

Το Βενετσιάνικο Καρναβάλι επέστρεψε στην παλιά του αίγλη του το 1979, χάρη στην πρωτοβουλία και τις προσπάθειες των τοπικών συλλόγων και του Δήμου. Κάθε χρόνο το Καρναβάλι έχει ένα “θέμα” και επίκεντρο είναι πάντα η Piazza San Marco, όπου διοργανώνονται σημαντικά καλλιτεχνικά γεγονότα.

Οι Βενετσιάνοι κάθε ηλικίας, μεταμφιέζονται με πανάκριβες στολές εποχής, πολλές φορές φτιαγμένες με πολύτιμα υλικά και στέκονται με τις ώρες στην πλατεία San Marco, φωτογραφίζονται και προσπαθούν να μυήσουν τους επισκέπτες στο καρναβαλικό κλίμα της Βενετίας.

Στα στενά της πόλης στήνεται μια μεγάλη γιορτή, υπό τους ήχους κοντσέρτων κλασικής μουσικής και όπερας. Καλλιτέχνες του δρόμου, πλανόδιοι μουσικοί, θεατρίνοι και μασκαρεμένοι επισκέπτες γιορτάζουν με φινέτσα. Κατά μήκος του Canal Grande “υδάτινες” παρελάσεις με στολισμένες γόνδολες μαγεύουν το κοινό και σε θέατρα και παλάτσο σε όλο τον Δήμο οργανώνονται χοροί μασκέ (με απλησίαστο είναι αλήθεια) εισιτήριο.