Μεγάλη Παρασκευή: Τα έθιμα σε όλη την Ελλάδα

Από τον Επιτάφιο στη Σύρο μέχρι το “κάψιμο του Ιούδα” σε κάποια χωριά… ένα ταξίδι στην παράδοση

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι ίσως η πιο κατανυκτική ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας. Ημέρα απόλυτης σιγής, πένθους και περισυλλογής, έχει εμπνεύσει με το πέρασμα των αιώνων μοναδικά τοπικά έθιμα σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Ας κάνουμε μια μικρή περιήγηση στα πιο χαρακτηριστικά από αυτά.

Η περιφορά του Επιταφίου με φόντο το Αιγαίο – Σύρος

Στην Ερμούπολη της Σύρου, η Μεγάλη Παρασκευή αποκτά ιδιαίτερη μαγεία. Οι Επιτάφιοι από τις ενορίες του Αγίου Νικολάου, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος συναντώνται στην πλατεία Μιαούλη, δημιουργώντας ένα σκηνικό βαθιάς συγκίνησης. Ορθόδοξοι και Καθολικοί συμπορεύονται σε μια σπάνια θρησκευτική συνύπαρξη.

Το κάψιμο του Ιούδα – Από τη Ρούμελη μέχρι τα Δωδεκάνησα

Σε χωριά της Φωκίδας, της Μάνης αλλά και της Ρόδου, το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής «καίγεται ο Ιούδας», ένα έθιμο που συμβολίζει την προδοσία. Το ομοίωμα, γεμισμένο με ξύλα και πυροτεχνήματα, καίγεται με εντυπωσιακό τρόπο, συνοδεία ψαλμών και τραγουδιών.

Μυροφόρες γυναίκες και στολισμός του Επιταφίου – Κρήτη

Στην Κρήτη, ο Επιτάφιος στολίζεται με ευλάβεια από τις γυναίκες της κάθε ενορίας, συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας. Λουλούδια, μοιρολόγια, και ήχοι από τις καμπάνες δημιουργούν μια ατμόσφαιρα βαθιάς συγκίνησης, που δύσκολα περιγράφεται με λόγια.

Ο Επιτάφιος στη θάλασσα – Τήνος, Χίος & Λέρος

Σε νησιά του Αιγαίου, όπως η Τήνος και η Χίος, ο Επιτάφιος μεταφέρεται μέχρι τη θάλασσα και βυθίζεται συμβολικά στα νερά. Στη Λέρο, μάλιστα, το έθιμο αυτό γίνεται στο φως των φαναριών και των δαυλών, με τους κατοίκους να ψέλνουν δίπλα στο κύμα.

Πένθιμη μουσική και φιλαρμονικές – Ζάκυνθος & Κέρκυρα

Στα Ιόνια Νησιά, η μουσική παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. Στη Ζάκυνθο, οι μπάντες συνοδεύουν τον Επιτάφιο με πένθιμα εμβατήρια, ενώ στην Κέρκυρα, οι φιλαρμονικές αποδίδουν έργα κλασικών συνθετών όπως το Adagio του Albinoni, μετατρέποντας την περιφορά σε τελετουργική εμπειρία υψηλής αισθητικής.

Τα κόκκινα πανιά στα μπαλκόνια – Ήπειρος

Σε πολλά χωριά της Ηπείρου, οι κάτοικοι απλώνουν κόκκινα υφάσματα ή σεντόνια στα μπαλκόνια τους την ώρα της περιφοράς. Το κόκκινο συμβολίζει το Αίμα του Χριστού και αποτελεί ένδειξη συμμετοχής στο θείο Πάθος.

Η πιο σιωπηλή νύχτα του χρόνου

Η Μεγάλη Παρασκευή δεν είναι απλώς μια ημέρα πένθους. Είναι μια υπενθύμιση της θνητότητας, της προδοσίας, της αγάπης και της θυσίας. Είναι η στιγμή που το λιγοστό φως των κεριών και ο ήχος της καμπάνας μας καλούν σε μια εσωτερική παύση.

Κάθε χρόνο, όσο κι αν αλλάζουν τα πράγματα γύρω μας, αυτά τα έθιμα παραμένουν. Σαν φλόγες που δεν σβήνουν. Μας ενώνουν, μας γαληνεύουν και μας θυμίζουν πως η πίστη, η μνήμη και η παράδοση είναι τα αληθινά μας ριζώματα.

Μάρθα Κατσαρού

Γεια σου φίλη! Είμαι η Μάρθα Κατσαρού με τάση να εκφράζομαι μέσα από τη μαγεία της γραφής. Το ακαδημαϊκό μου ταξίδι με πήγε από τον κόσμο της Διοίκησης Επιχειρήσεων στη Σχολή Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ, όπου απέκτησα το μεταπτυχιακό μου στη Δημοσιογραφία. Από τα πρώτα μου χρόνια, ανακάλυψα ότι η αληθινή μου φωνή αντηχεί πιο εύγλωττα στον γραπτό λόγο παρά στον προφορικό. Γι’ αυτό και από τους αριθμούς βρέθηκα να «μπλέκομαι» με τα γράμματα, για να επικεντρωθώ στο πάθος μου για το lifestyle. Μόδα, ομορφιά, διακόσμηση ήταν τα θέματα που πάντα με γοήτευαν ως αναγνώστρια. Πλέον, οπλισμένη με όρεξη, ταξιδεύω με τις δικές μου ιδέες και σκέψεις που μοιράζομαι μαζί σου. Θα γίνεις συνταξιδιώτης μου;