Η Λήμνος κρύβει την Παναγία την Κακαβιώτισσα, ένα εξωκλήσι που διακρίνεται για το ότι δεν έχει σκεπή και είναι το μοναδικό στον κόσμο! Χτίστηκε το 1300 από μοναχούς. Το εκκλησάκι αυτό, αφιερωμένο στην Παναγία, έχει γίνει σύμβολο πίστης και αφοσίωσης για τους κατοίκους του νησιού.

Το 1305, το εκκλησάκι πέρασε στην ιδιοκτησία της μονής Μεγίστης Λαύρας, όταν μοναχοί από τον Άγιο Ευστράτιο, που ανήκαν στη μονή, εγκαταστάθηκαν εκεί για να προστατευθούν από τις επιδρομές των Τούρκων.

Κάτω από το βραχώδες μπαλκόνι, οι ασκητές κατασκεύασαν τον μικρό ναό για να τελούν τη θεία λειτουργία. Με την πάροδο του χρόνου, οι μοναχοί έφυγαν από τη ζωή και ο τελευταίος από αυτούς αποφάσισε να εγκαταλείψει τη Λήμνο και να κατευθυνθεί προς το Άγιο Όρος. Ο μοναχός ζήτησε από έναν βοσκό να τοποθετεί την εικόνα στο ναό κάθε “Λαμπροτρίτη” για να πραγματοποιείται η λειτουργία. Στη συνέχεια, σύμφωνα με τον λαϊκό θρύλο, ο ασκητής μπήκε στη θάλασσα, άνοιξε το ράσο του, το οποίο μετατράπηκε σε βάρκα και έφυγε για το Άγιο Όρος.

Νέοι μοναχοί δεν ήρθαν στο ξωκλήσι, το οποίο παρέμεινε ως αξιοθέατο του νησιού. Στο εξωκλήσι πραγματοποιείται μόνο μία λειτουργία το χρόνο, κάθε Τρίτη μετά το Πάσχα, και φυσικά μεταφέρεται η εικόνα της Παναγίας Κακαβιώτισσας, η οποία φυλάσσεται ακόμα από την οικογένεια Μουμτζή.

Η πρόσβαση στο ναό γίνεται μέσω ενός μονοπατιού που οδηγεί στην κορυφή του βουνού Κάκαβου. Οι επισκέπτες χρειάζονται περίπου 15 λεπτά για να διανύσουν τα 1300 μέτρα, απολαμβάνοντας το μαγευτικό τοπίο και την εντυπωσιακή θέα προς τον κόλπο του Μούδρου.