Σχεδόν το 50% των ενηλίκων στις ΗΠΑ δηλώνει ότι έχει μια αμηχανία/ δυσκολία σχετικά με το να επιστρέψει στην κανονικότητα, κοινώς στο να αλληλοεπιδρά με τους άλλους όπως πριν, όταν τελειώσει η πανδημία.
Ενώ οι εμβολιασμοί προχωρούν με ταχύτητα στις ΗΠΑ και η επιστροφή σε κάποια μορφή κανονικότητας έχει αρχίσει να αχνοφαίνεται στον ορίζοντα, η προοπτική επιστροφής σε μια πιο χαλαρή καθημερινότητα από ό,τι φαίνεται μπορεί να αποτελεί πηγή άγχους για πολλούς. Αυτό το άγχος έχει ονοματιστεί από τα μέσα ως “σύνδρομο σπηλιάς” (“cave syndrome,”). Αν και δεν πρόκειται για επίσημη, ιατρικά αποδεκτή ορολογία, ούτε αποτελεί αποδεκτή διάγνωση, είναι ένα φαινόμενο το οποίο φαίνεται να εμφανίζεται με ολοένα αυξανόμενη συχνότητα στον πληθυσμό, τόσο των ΗΠΑ αλλά και άλλων χωρών. Χαρακτηρίζεται από αυξημένα αισθήματα άγχους ή ακόμα και φόβου τα οποία σχετίζονται με την προοπτική μιας επερχόμενης επιστροφής στην κοινωνικότητα, ακόμα και αν ο “ασθενής” είναι πλήρως εμβολιασμένος.
Οι ειδικοί δηλώνουν ότι μια τέτοια αντίδραση είναι αναμενόμενη, έως και “φυσική”, αν λάβουμε υπόψη τις συνθήκες υπό τις οποίες βρισκόμαστε. Το 2020 ήταν μια συναισθηματικά επώδυνη χρονιά για όλους μας. Η απομόνωση άλλωστε είναι μία συμπεριφορά που έρχεται σε απευθείας σύγκρουση με την ίδια τη φύση του ανθρώπου. Έπρεπε να την μάθουμε και να την εφαρμόσουμε για πάνω από έναν χρόνο, κατά συνέπεια αποκτήσαμε μία σχετική άνεση με αυτή την “αφύσικη” συμπεριφορά. Τώρα, σχεδόν οι μισοί ενήλικοι στις ΗΠΑ (49%), σύμφωνα με έκθεση του American Psychological Association (ολόκληρη η έκθεση εδώ) δηλώνουν άβολα με την προοπτική της επιστροφής σε πιο νορμάλ συμπεριφορές.
Τα καλά νέα είναι ότι, όπως μάθαμε τις “συνήθειες πανδημίας” έτσι μπορούμε και να της ξεμάθουμε. Το παν είναι να το κάνουμε σταδιακά, ώστε να μην δημιουργείται επιπλέον άγχος. Το κλειδί είναι μικρά βήματα. Το πρώτο βήμα είναι η αναγνώριση του προβλήματος και η αποδοχή του. Αν νοιώθετε και εσείς έτσι, μην ντρέπεστε, μην αγχώνεστε, μην νοιώθετε άβολα. Είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό και υπάρχουν τρόποι να αντιμετωπιστεί, με τους δικούς σας ρυθμούς. Παρακάτω είναι μερικές συμβουλές από ειδικούς που μπορεί να βοηθήσουν.
Ηρεμήστε και χαμηλώστε ρυθμό: επιλέξτε μια δραστηριότητα που είχατε αφήσει στην άκρη αυτό το χρόνο, ατομική ή με ένα ακόμα άτομο, και δοκιμάστε την ξανά. Πηγαίνετε για μία βόλτα στην φύση ή πιείτε καφέ με έναν φίλο. Επαναλάβετε αυτή τη δραστηριότητα αρκετές φορές, μέχρι να αποκτήσετε πάλι μια άνεση. Αν δεν νοιώθετε άνετα να βγάλετε τη μάσκα σας, δεν χρειάζεται να πιεστείτε. Σημαντικό είναι να μην νοιώθετε ότι πιέζεστε περισσότερο. Δώστε στον εαυτό σας τον απαραίτητο χρόνο για να προσαρμοστεί ξανά.
Μην το δείτε ανταγωνιστικά: κάντε την “επιστροφή” σας με τους δικούς σας όρους. Το τι πιστεύουν φίλοι ή οικογένεια δεν σας αφορά αυτή τη στιγμή. Μην επιτρέψετε σε κανέναν να σας πιέσει να κινηθείτε γρηγορότερα. Ξεκαθαρίστε τη θέση σας στο στενό σας κύκλο και όσοι ενδιαφέρονται για εσάς θα σεβαστούν τις επιθυμίες σας.
Κάντε μια ειλικρινή εκτίμηση του ρίσκου στο οποίο βρίσκεστε: Εάν έχετε κάποιο υποκείμενο νόσημα και ήδη είχατε μια επιλεκτική στάση στις δραστηριότητες σας προ πανδημίας, αυτό δεν θα αλλάξει, καθώς ήταν ήδη μέρος της δικής σας κανονικότητας. Και μην ξεχνάτε, σε περίπτωση που χρειάζεστε περαιτέρω οδηγίες/ καθοδήγηση, ο γιατρός σας είναι ο μόνος αρμόδιος για να απαντήσει υπεύθυνα στα ερωτήματά σας.
Η ενημέρωση είναι φίλη μας: καθώς περνάμε από την φάση κρίσης σε μια φάση ύφεσης, είναι σημαντικό να έχουμε όλες τις τελευταίες πληροφορίες, ειδικά καθώς οι οδηγίες για την προστασία μας αλλάζουν όσο μαθαίνουμε περισσότερα. Επιλέξτε αξιόπιστες πηγές, όπως πιστοποιημένα ιατρικά κέντρα ή επίσημους φορείς.
Και η τελευταία, και ενδεχομένως πιο σημαντική συμβουλή από όλες…
Μην φοβάστε να ζητήσετε βοήθεια: αν νοιώθετε ότι δεν μπορείτε διαχειριστείτε τα αισθήματά σας δεν χρειάζεται να το κάνετε μόνοι σας. Όπως και να το δει κανείς, ενάμιση χρόνο μετά, η μετάβαση από το pandemic-mode στο almost-normal-mode είναι λογικό να μην είναι τόσο εύκολη. Όσο και να βοηθούν οι συζητήσεις με φίλους ή μέλη της οικογένειάς σας, αν νοιώθετε ότι δεν καλύπτεστε μην διστάσετε να απευθυνθείτε σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για βοήθεια. Μην ξεχνάτε, χρειάζεται δύναμη για να παραδεχτούμε οτι χρειαζόμαστε βοήθεια, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι όλοι μας, σε κάποιο σημείο της ζωής μας, χρειαστήκαμε βοήθεια. Και αυτό είναι ΟΚ.
Δείτε ακόμη: Impostor syndrome: Ένα ψυχολογικό εμπόδιο που μπορεί να συναντήσουμε όλοι!
