H Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) όπως όλοι γνωρίζουμε δεν αποτελεί μια ευφάνταστη αναφορά σέ ένα από τα μυθιστορήματα του Isaak Asimov ή το κεντρικό θέμα ενός χολιγουντιανού blockbuster, αλλά πλέον πρόκειται για απτή πραγματικότητα. Πολλοί ερευνητές, ακαδημαϊκοί και ειδικοί στην επιστήμη των υπολογιστών αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι αυτή τη στιγμή συντελείται μια «επανάσταση» που μπορεί να συγκριθεί με την καθιέρωση του ηλεκτρονικού υπολογιστή και του Internet. Άλλοι μάλιστα εμφανίζονται περισσότερο «τολμηροί» συγκρίνοντας την ραγδαία ανάπτυξη της AI με τη εφεύρεση του ηλεκτρισμού, του τροχού ακόμη και την ανακάλυψη της φωτιάς. Η AI έχει τα χαρακτηριστικά της «κοσμογονίας» και αρχίζει πλέον γίνεται κτήμα και προνόμιο των πολλών, αλλά και «καθημερινότητα», επηρεάζοντας, μεταβάλλοντας και επαναπροσδιορίζοντας όλες τις πτυχές και τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Όπως γίνεται λοιπόν εύκολα αντιληπτό, η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν θα μπορούσε παρά να επηρεάσει με καταλυτικό τρόπο και την εκπαίδευση, καθώς η εκπαιδευτική και μαθησιακή διαδικασία αλλάζει μορφή, με την ΑΙ να μετατρέπεται σε ένα πανίσχυρο εργαλείο που βελτιώνει την μαθησιακή διαδικασία και που βοηθάει το παιδί στο να αναπτύξει μια σειρά από soft skills και ειδικές δεξιότητες που του δίνουν τη δυνατότητα να ανασύρει στην επιφάνεια κρυφά ταλέντα και έτσι να αποκτήσει υπερπολύτιμα εφόδια που θα του χρησιμεύσουν στο μέλλον. Παράλληλα, ο σύγχρονος εκπαιδευτικός αλλά και ο «εκπαιδευτικός του μέλλοντος», οφείλουν να «αγκαλιάσουν» τη δυναμική που τους προσφέρει η ΑΙ ως εργαλείο μάθησης και να προσαρμόσουν το περιεχόμενο της διδασκαλίας τους πάνω σε αυτή.
Κρίνοντας με βάση τα παραπάνω, είναι εμφανές ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη συνθέτει ένα νέο τοπίο και στην εκπαίδευση δημιουργώντας διαρκώς νέα δεδομένα, περισσότερες ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις. Η Τεχνητή Νοημοσύνη στην εκπαίδευση ήταν το κεντρικό θέμα του 2ου Φεστιβάλ Επιστημόνων των Εκπαιδευτηρίων Παλλάδιο, ενός εκπαιδευτικού οργανισμού που για περισσότερα από 100 χρόνια συμβάλλει στη διαμόρφωση ολοκληρωμένων και ευτυχισμένων ανθρώπων που είναι σε θέση να σκέφτονται δημιουργικά και να εκφράζονται ελεύθερα έτσι ώστε να εξελιχθούν σε πολίτες του κόσμου. Έχοντας την ευκαιρία να παρακολουθήσω από κοντά το 2ο Φεστιβάλ Επιστημών των Εκπαιδευτηρίων Παλλάδιο, μπόρεσα να πάρω μια καλή γεύση από ένα «αύριο», το οποίο όμως τελικά εάν το καλοσκεφτούμε δεν είναι και ιδιαίτερα μακρινό. Στις εγκαταστάσεις των Εκπαιδευτηρίων Παλλάδιο, οι μαθητές όλων των τάξεων (από το νηπιαγωγείο μέχρι το Λύκειο) παρουσίασαν καινοτόμα πειραματικά projects, τα οποία ανέδειξαν τα πολύπλευρα ταλέντα τους, αλλά και την εξαιρετική δουλειά που γίνεται από το έμπειρο προσωπικό των Εκπαιδευτηρίων Παλλάδιο.
Κάθε αίθουσα των Εκπαιδευτηρίων Παλλάδιο είχε μετατραπεί σε μίνι εργαστήριο τεχνολογίας και επιστήμης, ενώ ένας ειδικά διαμορφωμένος χώρος μας έφερνε πιο κοντά στη μαγεία του Διαστήματος… Ρομπότ που αλληλοεπιδρούν κάνοντας χρήση των αισθητήρων τους, ειδικά διαμορφωμένοι μικροϋπολογιστές Raspberry Pi για να επικοινωνούν με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ανταλλάσσοντας δεδομένα, software που εκμεταλλεύεται τις δυνατότητες του ChatGPT για να δημιουργήσει ρεαλιστικά σενάρια αντιλογίας, αλλά και εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας, ενασχόληση με τον κόσμο του 3D printing και πλήθος από STEM workshops αποτέλεσαν ορισμένες από τις δράσεις και τις δραστηριότητες που είχαν ετοιμάσει τα παιδιά των τάξεων του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου, μαζί με τους δασκάλους, τους καθηγητές και τους γονείς τους.
Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Επιστημών, διεξήχθη και μια εξαιρετικά εποικοδομητική ομιλία με θέμα: «Διάλογος για την Τεχνητή Νοημοσύνη: Ένας νέος κόσμος γεμάτος ευκαιρίες και προκλήσεις ανοίγεται. Συζητούμε για το μέλλον με τα παιδιά μας». Ο δημοσιογράφος Μάκης Προβατάς ανέλαβε τον συντονισμό της συζήτησης με ομιλητές τον Χρήστο Ταραντίλη, καθηγητή Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τον Γιώργο Χατζηβασιλείου, συγγραφέα και διδάκτορα στη Φιλοσοφία της Τεχνολογίας και τον Γιάννη Αναστασόπουλο, Υπεύθυνο Τομέα Εκπαίδευσης της Microsoft Ελλάδας.
Οι ομιλητές επιχειρηματολόγησαν πάνω στη σημασία της Τεχνητής Νοημοσύνης στην εκπαίδευση, αλλά και στα ηθικά διλλήματα και τους κινδύνους που αυτή γεννάει, φέρνοντας στο προσκήνιο την ανάγκη για τη δημιουργία ενός θεσμικού πλαισίου με καθαρά ανθρωποκεντρικό πρόσημο που θα περιορίζει την ανεξέλεγκτη χρήση της. Παράλληλα, εκφράστηκε η ανάγκη για την υιοθέτηση της φιλοσοφίας της δια βίου μάθησης, καθώς το εργασιακό τοπίο λόγω της αλματώδους ανάπτυξης της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι διαρκώς μεταβαλλόμενο, ενώ αναλύθηκε διεξοδικά η φιλοσοφικής προέλευση της έννοιας του Μετανθρώπου, η οποία ουσιαστικά αφορά στη συνένωση της virtual και physical υπόσταση μας. Τέλος, αναλύθηκε η ανάγκη για προσαρμογή της μαθησιακής διαδικασίας πάνω στα εξελιγμένα εργαλεία που προσφέρει η ΑΙ, καθώς παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικοί καλούνται να ασπαστούν και να αφουγκραστούν τις νέες εξελίξεις.
Βλέποντας από κοντά την αγάπη και την αφοσίωση που δείχνουν τα παιδιά πάνω στην τεχνολογία και στην επιστήμη, μπόρεσα να συνειδητοποιήσω το πόσο έχει εξελιχθεί η νέα γενιά και πόσο τεράστιο φαντάζει το ηλικιακό gap με τους σημερινούς γονείς που γεννήθηκαν στη δεκαετία του ΄80 και του ΄90. Αν και ενδεχομένως να μην το γνωρίζουν τα σημερινά παιδιά είναι οι φορείς της αλλαγής, οι δημιουργοί ενός νέου κόσμου που θα στηρίζεται στα δυναμικά δεδομένα και στις νέες συνθήκες που δημιουργεί η ΑΙ. Η Τεχνητή Νοημοσύνη αλλάζει τον κόσμο μας και οι νέες γενιές καλούνται να την χρησιμοποιήσουν με εποικοδομητικό τρόπο, να αξιοποιήσουν τα εργαλεία της, αλλά και να βρουν τις απαντήσεις στις προκλήσεις που αυτή δημιουργεί. Το μέλλον άλλωστε τους ανήκει και είναι στα χέρια τους!
Ευχαριστούμε τα Εκπαιδευτήρια Παλλάδιο για την ευγενική φιλοξενία…
