Πολλοί από εμάς έχουμε την τάση να υπεραναλύουμε την κάθε κατάσταση σε σημείο αηδίας. Είναι αυτό που λέμε, “overthinking“. Μία πρακτική αντιμετώπισης άγχους που εν τέλει δεν μας κάνει καθόλου καλό. Όχι μόνο αυξάνουμε τα επίπεδα του στρες μας αλλά δημιουργούμε μία σειρά από υπερβολικές υποθέσεις που πιθανόν να μην ανταποκρίνονται καν στην πραγματικότητα.
Ας δούμε τα επιστημονικά δεδομένα σχετικά με το άγχος και το overthinking:
Ο ψυχολόγος Robert L. Leahy στο βιβλίο του “The Worry Cure” συμπεριέλαβε μία σειρά από έρευνες με πολύ ενδιαφέροντα δεδομένα. Για την ακρίβεια, σε μία έρευνα διαπιστώθηκε ότι το 85% από τα πράγματα για τα οποία αγχωνόμαστε εμείς που τα υπεραναλύουμε, δεν συμβαίνουν καν! Προσπάθησαν να συμπεριλάβουν άτομα που φάνηκαν από τις απαντήσεις τους να κάνουν αρκετό overthinking, συχνά.
Στην έρευνα, σημειώθηκε το ποσοστό των ανησυχιών των συμμετεχόντων που όντως έγιναν πραγματικότητα μέσα στο άμεσο μέλλον, και το 15% δεν υλοποιήθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι συμμετέχοντες στην συγκεκριμένη έρευνα κλήθηκαν να γράψουν μερικά πράγματα που τους δημιουργούν άγχη ή τις αποτυχίες τους. Μετά από καιρό τους ζητήθηκε να συμπληρώσουν ποια από αυτά τα άγχη συνέβησαν και στην πραγματικότητα.
Μάλιστα, από το 15% των αποτυχιών τους που όντως συνέβησαν, τελικά το 79% φάνηκε να έχει ευκολότερη λύση από ότι είχαν εκτιμήσει αρχικά. Επίσης, πολλοί από τους συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ως σχόλιο ότι πολλά από αυτά τα συμβάντα τους έμαθαν πολύτιμα μαθήματα.
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Το 97% των ανησυχιών μας είναι απλά ο μηχανισμός αντιμετώπισης προβλημάτων του εγκεφάλου μας που προσπαθεί να μας προετοιμάσει για κάθε κακό. Πρόκειται κυρίως για υπερβολές, παρεξηγήσεις, λάθος εκτιμήσεις και φυσικά άγχος.
Άλλαξε τον τρόπο που βλέπεις τα πράγματα – Όχι άλλο overthinking
Είναι αλήθεια πως τα εμπόδια στην ζωή μας αποτελούν ευκαιρίες για να μάθουμε πολύτιμα μαθήματα. Μας βοηθούν να ωριμάσουμε και να καταλάβουμε πόσα πολλά μπορούμε να κάνουμε. Δεν χρειάζεται να υποτιμούμε τους εαυτούς μας, καθώς προσπαθούμε πολύ και φαίνεται.
Εάν είναι πάρα πολλά αυτά που μας αγχώνουν, τότε μπορούμε απλά να ξεκινήσουμε να λύνουμε μερικά. Ίσως το πιο εύκολο από αυτά; Η αίσθηση ότι η στοίβα με τα άπειρα πράγματα που έχεις να κάνεις τελειώνει, θα σε κάνει να νιώσεις αμέσως καλύτερα. Θα καταλάβεις ότι αυτό που έχεις να κάνεις δεν είναι ακατόρθωτο, μα κάθε άλλο, είναι πολύ βατό και μπορείς να τα καταφέρεις.
Πολλές καταστάσεις, όντως, δεν μπορείς να τις ελέγξεις. Μπορείς, όμως, να ελέγξεις την αντίδρασή σου και να καθορίσεις πόσο θα επηρεάσει εσένα και τους γύρω σου.
Τα εμπόδια υπάρχουν και θα υπάρχουν. Όλοι οι επιτυχημένοι άνθρωποι έχουν ζήσει δεκάδες αποτυχίες, άγχη και απογοητεύσεις. Εάν αλλάξεις τον τρόπο που βλέπεις τα πράγματα και επαναλαμβάνεις στον εαυτό σου κάθε φορά που συμβαίνει κάτι πως δεν είναι το τέλος του κόσμου, θα αρχίσεις να παρατηρείς ότι ένα μεγάλο βάρος θα φεύγει από τους ώμους σου.
Επίσης, είναι πολύ πιο εύκολο να δεις καθαρά και ρεαλιστικά τα δεδομένα σε μία κατάσταση, όταν την συζητάς με κάποιον. Όταν ακούμε δυνατά τις ανησυχίες μας, συνειδητοποιούμε ότι μπορεί να είναι και μικρότερης σημασίας από ότι νομίζαμε. Επίσης, η γνώμη κάποιου άλλου θα σε βοηθήσει να ζυγίσεις τα πράγματα ακόμη και εάν δεν είναι χρήσιμη πρακτικά η δική του άποψη.
Το μεγάλο αρνητικό του να κάνεις overthinking
Προσπάθησε με κάθε κόστος να διατηρείς την ψυχραιμία σου. Μπορεί το άγχος να είναι καταλυτικό για να κάνεις κάποια πράγματα αλλά πρέπει σε κάθε περίπτωση να προσπαθείς να κρατήσεις τις ισορροπίες. Η γραμμή ανάμεσα στο να κάνεις εποικοδομητικές σκέψεις για να λύσεις ένα πρόβλημα και στο «να φρικάρεις» είναι πολύ, πολύ λεπτή.
Ο ψυχολόγος Walter Michel έχει γράψει ότι: Το να ξανά σκέφτεσαι κάποιες εμπειρίες στο μυαλό σου ώστε να τις αποδομήσεις και να αρχίσεις να τις αποδέχεσαι μπορεί πολύ γρήγορα να πάρει άσχημες διαστάσεις και να καταλήξεις να ξανά ζεις το τραύμα ενός άσχημου σκηνικού ξανά και ξανά. Με αυτόν τον τρόπο τραυματίζεις την ψυχική σου υγεία.