Άνοιξη. Η εποχή που η γη ξυπνάει από την “νάρκη” του χειμώνα, τα δέντρα και τα λουλούδια ανθίζουν, οι μέρες μεγαλώνουν, ο καιρός βελτιώνεται… όλα φαίνονται τέλεια, ιδανικά για να κινητοποιηθούμε, να ξεκινήσουμε νέα πράγματα, να αρπάξουμε κάθε ευκαιρία. Κι όμως… κάποιοι από εμάς το μόνο που θέλουν να κάνουν είναι να ξαπλώσουν ξανά, σαν να έχουν περάσει όλο το χειμώνα σκάβοντας. Τι να φταίει άραγε;
Κυρίες και κύριοι, σας παρουσιάζουμε το Spring Fatigue, ένα φαινόμενο που παρατηρήθηκε πρόσφατα και συνοψίζεται σε αίσθημα κόπωσης, κακή διάθεση και αίσθηση αδυναμίας κατά την αρχή της Άνοιξης. Το φαινόμενο θα μπορούσε να συγκριθεί κατ’ αναλογία με αυτό της seasonal depression, έχει συσχετιστεί με τα χαμηλά επίπεδα Βιταμίνης D που προκύπτουν από την περιορισμένη έκθεση μας στον ήλιο κατά το χειμώνα και την επίδραση που έχει στη διάθεσή μας η σημαντική αυτή ουσία. Έτσι και την Άνοιξη, καθώς το σώμα μας προσπαθεί να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες (αυξημένη ηλιοφάνεια, περισσότερες ώρες ημέρας, αλλαγές θερμοκρασίας και καιρού κ.λπ.) είναι συχνό το φαινόμενο της κόπωσης.
Ας δούμε όμως πιο συγκεκριμένα τι μπορεί να ευθύνεται για αυτή την “ανοιξιάτικη κούραση” και τι μπορούμε να κάνουμε για να την αντιμετωπίσουμε!
1) Καλημέρααααααααααα! (αλλά ήρεμα)
Ο ερχομός της Άνοιξης συνεπάγεται, ανάμεσα σε πολλά άλλα, και νωρίτερα ξυπνήματα (αλλά και πιο έντονα ξυπνήματα, εξαιτίας της αυξημένης ηλιοφάνειας & έντασης). Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι hardwired, λόγω εξέλιξης και ιστορίας, ώστε να ερμηνεύει το φως του ήλιου ως “ξυπνητήρι” και συχνά, το φως αυτό μας βρίσκει πολύ νωρίτερα από ότι το πραγματικό μας ξυπνητήρι. Κατά συνέπεια, ξυπνάμε νωρίτερα και δεν κοιμόμαστε αρκετά. Επίσης, ασχέτως προσωπικών γούστων (σε κάποιους αρέσει να ξυπνάνε σε ένα δωμάτιο γεμάτο πρωινό φως), έχει αποδειχθεί από μελέτες ότι το σκοτάδι βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου μας, καθώς η έλλειψη φωτός ενεργοποιεί την παραγωγή μελατονίνης, της ορμόνης που ελέγχει τον κύκλο ύπνου μας (added bonus alert: η ίδια ορμόνη βοηθά στην αποφυγή λεπτών ρυτίδων και στην συνολική επιβράδυνση της διαδικασίας γήρανσής μας). Ευτυχώς αυτό το πρόβλημα λύνεται σχετικά εύκολα: επενδύστε σε μια μάσκα ύπνου, ή απλά φροντίστε πριν κοιμηθείτε να κλείσετε καλά τις κουρτίνες σας.
2) Εαρινό εσωτερικό “ρεκτιφιέ”
Κατά τη διάρκεια του Χειμώνα, δημιουργούνται διάφορες ελλείψεις και πλεονασμοί σε επίπεδο ορμονών. Συνήθως παρουσιάζουμε έλλειψη σεροτονίνης και ντοπαμίνης, 2 από τις βασικές ορμόνες που σχετίζονται με την ευτυχία και την καλή διάθεση, κυρίως λόγω μειωμένων επιπέδων άσκησης/ κίνησης και έκθεσης στον ήλιο. Ταυτόχρονα, το σώμα μας έχει την τάση να παράγει αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, της ορμόνης που σχετίζεται με το στρες, καθώς στο “πίσω μέρος” του εγκεφάλου μας ο χειμώνας είναι πιο επικίνδυνος από τις άλλες εποχές. Κατά συνέπεια, προς το τέλος του Χειμώνα, είναι λογικό να νιώθουμε εξαντλημένοι και αυτή η αίσθηση να μεταφέρεται και στην αρχή της Άνοιξης. Για να επανέλθει σε “αγωνιστική φόρμα” το σώμα μας χρειάζεται ενίσχυση των αμυνών του. Εδώ τα πράγματα γίνονται λίγο πιο περίπλοκα καθώς η αποστολή “μειώστε το στρες” είναι αντίστοιχης ευκολίας με το να καταλάβει κανείς την ταινία “Memento” χωρίς οδηγίες. Παρόλα αυτά υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε, τα οποία είναι αποδεδειγμένο ότι βοηθούν:
- Αφιερώστε περισσότερο χρόνο σε πράγματα που αγαπάτε, είτε αυτά είναι χόμπι, είτε άτομα. Ο στόχος θα πρέπει να είναι να προκαλέσετε μόνοι σας την παραγωγή σεροτονίνης.
- Δοκιμάστε τα contrast showers (ντους με έντονη εναλλαγή θερμοκρασίας του νερού). Αυτή η τεχνική βοηθά επίσης, καθώς τα contrast showers ενισχύουν την δυνατότητα του σώματός μας να αντιμετωπίσει τις αλλαγές θερμοκρασίας.
- Κάντε συνήθεια τους μεγάλους περιπάτους και την άσκηση κατά τη διάρκεια της ημέρας, ώστε να τονώσετε την παραγωγή Βιταμίνης D του σώματός σας.
- Μην εκτίθεστε στο κρύο. Όλοι ξέρουμε πόσο “ύπουλη” μπορεί να είναι η Άνοιξη και τα ανοιξιάτικα κρυώματα είναι συχνά κυρίως γιατί μόλις αυξηθεί η ηλιοφάνεια σπεύδουμε να βγούμε στον ήλιο, ξεχνώντας όμως ότι η θερμοκρασία δεν έχει ακόμα αυξηθεί ανάλογα (μετάφραση: οι μαμάδες που έλεγαν συνέχεια για τη ζακέτα κάτι ήξεραν).
3) Αναπλήρωση βιταμινών
Έχουμε ήδη αναφερθεί στη σημαντικότητα της Βιταμίνης D στην αντιμετώπιση του spring fatigue, η αλήθεια όμως είναι ότι στην μετάβαση από χειμώνα σε άνοιξη, είναι λογικό να έχουμε χαμηλά επίπεδα και σε άλλες βιταμίνες και πολύτιμες ουσίες (μέταλλα, ιχνοστοιχεία κτλ). Ευτυχώς, και αυτός ο παράγοντας καλύπτεται σχετικά εύκολα:
- Γεμίστε το ψυγείο με φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Ειδικά με δεδομένη την αύξηση των διαθέσιμων επιλογών λόγω Άνοιξης, είναι η πιο απλή κίνηση (εννοείται ότι αυτά τα ωραία εποχιακά φρούτα και λαχανικά τα ενσωματώνουμε στη διατροφή μας, αλλιώς δεν έχει νόημα). Όπως λένε άλλωστε και όλοι οι γιατροί, κανένα συμπλήρωμα δεν αντικαθιστά μια ισορροπημένη διατροφή.
- Σε περίπτωση που έχετε κάποια σημαντική ανεπάρκεια, μπορείτε να συμβουλευτείτε έναν γιατρό για να σας συστήσει κάποιο συμπλήρωμα/ σκεύασμα ή και έναν διατροφολόγο ώστε να σας βοηθήσει να αποκτήσετε καλύτερες διατροφικές συνήθειες.
4) Πόσα να χωρέσουν σε μία μέρα;
Ο ανοιξιάτικος καιρός μας κάνει να θέλουμε να είμαστε πιο κινητικοί κ δραστήριοι μεν, από την άλλη, το σώμα μας “αρνείται” να συνεργαστεί, πατώντας snooze στα σχέδιά μας. Πώς θα το αλλάξουμε αυτό; Με μικρές διορθωτικές κινήσεις στην καθημερινότητά μας:
- Μην εξαντλείστε. Κατανείμετε το χρόνο και τις δραστηριότητές σας μέσα στην ημέρα με τέτοιο τρόπο ώστε να μην καταλήγετε χωρίς αποθέματα ενέργειας όταν θα τις έχετε ολοκληρώσει.
- Μην διαταράσσετε τον κύκλο ύπνου σας. Όπως είπαμε και πιο πάνω, ο ύπνος μπορεί να επηρεάσει σοβαρότατα τόσο το αίσθημα της κόπωσής μας όσο και τη διάθεσή μας. Δυστυχώς, είναι πιο εύκολο να διαταράξουμε τον κύκλο ύπνου μας από ότι να τον διορθώσουμε.
- Μην αδιαφορείτε για τα σημάδια που σας δίνει το σώμα σας. Αν νοιώθετε κουρασμένοι και μπορείτε να πάρετε 20 λεπτά για να ξεκουραστείτε μέσα στην ημέρα κάντε το.
Σε ό,τι αφορά το spring fatigue, αλλά και τις υπόλοιπες εποχιακές εναλλαγές, η λύση για την ομαλή διαχείρισή τους είναι σχετικά απλή: υγιεινή διατροφή, επαρκής ξεκούραση και επαναφόρτιση μπαταριών με κάποια εύκολα hacks όπως αυτά που περιγράφουμε παραπάνω. Όπως άλλωστε έλεγε ένα παλιό σλόγκαν “δεν θέλει κόπο, θέλει τρόπο”. Δοκιμάστε τις παραπάνω συμβουλές και θα δείτε ότι η εαρινή σας κόπωση είναι άνετα διαχωρίσιμη.
