Bullying. Μια λέξη που μπήκε τα τελευταία χρόνια στο λεξιλόγιο μας αλλά η σημασία της δεν μας ήταν –δυστυχώς – άγνωστη. Βλέπετε, το bullying είναι ο αγγλικός όρος που αντιστοιχεί στον σχολικό εκφοβισμό και περιλαμβάνει όλα τα φαινόμενα λεκτικής και σωματικής βίας με θύτες και θύματα παιδιά.
Ακόμα κι αν δεν υπήρξαμε ποτέ θύτες ή θύματα bullying, το πιθανότερο είναι πως έχουμε υπάρξει μάρτυρες μια τέτοιας συμπεριφοράς κατά τη διάρκεια της σχολικής μας ζωής.
Τον Ιανουάριο του 2014 διαβιβάστηκε στη Βουλή φάκελος με στοιχεία που ανέφεραν πως το 10% των Ελλήνων μαθητών είχαν πέσει θύματα εκφοβισμού από συνολικούς τους ή παιδιά άλλων ηλικιών.
Οι αριθμοί ψυχροί μάρτυρες μιας πραγματικότητας που δεν γίνεται να αγνοήσουμε. Κάθε πρόβλημα έχει ένα αίτιο και κάθε πρόβλημα έχει και μια λύση. Και το αίτιο είναι ωφέλιμο να αναζητηθεί στους λόγους που ένα παιδί γίνεται θύμα ή θύτης. Σε σχετική ερώτηση που κάναμε στην κ. Ειρήνη Γιαννόπαπα, Ψυχολόγο (M.Sc. in Special Education, Speech Therapy & Parent Counseling), μας εξήγησε πως ‘’Η ίδια η προσωπικότητα του παιδιού παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Τα παιδιά που συνήθως πέφτουν θύματα εκφοβισμού είναι διστακτικά, ,ευαίσθητα, εσωστρεφή και μοναχικά. Είναι παιδιά που συχνά έχουν υποστεί κάποιο ψυχικό τραυματισμό κατά τη διάρκεια της εξέλιξής τους ή που οι γονείς τους δεν τους έχουν προσφέρει το απαιτούμενο αίσθημα ασφάλειας’’.
Επιπλέον, το οικογενειακό περιβάλλον παίζει καθοριστικό ρόλο στην συμπεριφορά του παιδιού. ‘’Μια υπερβολικά αυστηρή ή αντίθετα πολύ ελαστική οικογένεια η οποία αποτυγχάνει να θέσει όρια στη συμπεριφορά του παιδιού κατά τα πρώτα στάδια της εξέλιξης του, μπορεί να συστήσει στην κοινωνία τόσο ένα παιδί-θύμα όσο και ένα παιδί-θύτη’’ μας εξήγησε η κ.Γιαννόπαπα.
Και φυσικά, ένα παιδί ασκεί βία λεκτική ή μη όταν μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον με ανάλογες παραστάσεις, είτε πρόκειται για φαινόμενα βίας ανάμεσα στους γονείς, είτε για υπερβολική έκθεση στη βία που προβάλλεται μέσα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα video games κι άλλες πηγές.
Πως μπορούμε λοιπόν να ελπίζουμε σε μια αλλαγή; Αν όχι σε αφανισμό, σε περιορισμό των περιστατικών σχολικού εκφοβισμού; Δίνοντας στο παιδί που είναι είτε θύμα, είτε θύτης, την κατάλληλη παιδεία.
Συχνά το εκπαιδευτικό σύστημα αποτυγχάνει ή δεν επαρκεί να παρέχει αρκετά ερεθίσματα που θα ωθήσουν το παιδί – θύτη να μορφωθεί, να κάνει διάλογο, να αναπτύξει ταλέντα που θα το βοηθήσουν να αποβάλλει το θυμό του και να μετατρέψει τη βίαιη συμπεριφορά του σε δημιουργικότητα. Ταυτόχρονα, η έκφραση της φαντασίας και η καλλιέργεια των ταλέντων όπως και η συμμετοχή σε ομαδικές εργασίες βοηθούν το παιδί – θύμα να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και θάρρος.
Τρανό παράδειγμα μιας τέτοιας λύσης είναι η ανθολογία παραμυθιών «Διώξε τον φόβο σου με ένα παραμύθι», η ειδική έκδοση για το σχολικό εκφοβισμό των καταστημάτων Public που προέκυψε μέσα από το εργαστήρι δημιουργικής γραφής με θέμα «Σχολικός εκφοβισμός και λογοτεχνία», που πραγματοποιήθηκε από τα Public στο κατάστημα του Βόλου το χρονικό διάστημα Μάρτης – Μάης 2015.
Στο συγκεκριμένο εργαστήρι συμμετείχαν μαθητές Δημοτικού από 7 έως 12 ετών το οποίο ολοκληρώθηκε σε 9 εβδομαδιαίες συναντήσεις.
Μέσα από τη ζωγραφική, τη συζήτηση, το τραγούδι και το παιχνίδι, τα παιδιά ενημερώθηκαν, αντάλλαξαν απόψεις, όξυναν τη φαντασία τους και καλλιέργησαν το συγγραφικό τους ταλέντο. Κι αντί τούτο το παραμύθι που ξεκίνησε παραπάνω με την κλασική φράση «μια φορά κι έναν καιρό…» να τελειώνει με τον γνωστό τρόπο «…και έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα», καταλήγει με τα παραμύθια που έγραψαν τα ίδια τα παιδιά για τον σχολικό εκφοβισμό.
Στις συναντήσεις, τα παιδιά, με την καθοδήγηση του συγγραφέα Διονύση Λεϊμονή, έμαθαν τι είναι σχολικός εκφοβισμός (bullying), συζήτησαν, αναζητώντας λύσεις, για παρόμοιες καταστάσεις που δυστυχώς έχουν βιώσει τα ίδια ή συμμαθητές τους στο σχολείο και με οδηγό τη φαντασία τους, τραγούδησαν, ζωγράφισαν και έγραψαν την εν λόγω ανθολογία παραμυθιών με κεντρικό θέμα μία ιστορία για ένα άγριο, άτακτο ζώο που μπαίνει ξαφνικά σε ένα σχολείο ήσυχων ζώων, τα παιδιά φώναξαν δυνατά το σύνθημα τους εναντίον του σχολικού εκφοβισμού «Τον φόβο τον διώχνουμε από μέσα μας, όταν δεν τον φοβόμαστε, όταν μιλάμε, όταν κάνουμε κάτι για να τον διώξουμε μακριά μας…».
Κι επειδή στα αποτελέσματα τέτοιων πρωτοβουλιών είναι καλό να έχει πρόσβαση ακόμα μεγαλύτερο κοινό, Η ειδική έκδοση για τον σχολικό εκφοβισμό από τα Public θα διατίθεται δωρεάν* στο πλαίσιο του Προγράμματος Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης τους σε όλους τους μαθητές Δημοτικού που θα πραγματοποιήσουν αγορές σχολικών (βιβλία, τσάντες , είδη γραφικής ύλης κλπ)
Ο σχολικός εκφοβισμός αναμφίβολα αποτελεί ένα κοινωνικό φαινόμενο με μεγάλες διαστάσεις, όσο όμως υπάρχουν τρόποι για ένα παιδί να εκφράσει τη φαντασία του, υπάρχει κι ελπίδα!
*Ισχύει μέχρι εξαντλήσεως των αποθεμάτων
Με σπουδές στην Επικοινωνία, guest εμφάνιση στο χώρο της Διαφήμισης, τελικά, με κέρδισε ο χώρος του Βιβλίου. Σε μία «έκλαμψη φρονήσεως», αποφάσισα να ασχοληθώ με τα δύο παιδικά μου όνειρα, τη μόδα και το γράψιμο, ε, και εδώ κάνω τα όνειρα μου πραγματικότητα!