Το παιδί σας δεν μιλάει καθαρά αλλά προς το παρόν δεν σας ανησυχεί. Πιστεύετε ότι είναι ακόμη μικρό για να κατακτήσει το 100% του λόγου κι ότι κάποια στιγμή θα μάθει να μιλά σωστά. Δείτε από ποια ηλικία και μετά πρέπει να αναζητήσετε οπωσδήποτε λογοθεραπευτική παρέμβαση.
Η ομιλία είναι ένα από τα μεγαλύτερα άγχη των γονιών, όπως συμβαίνει και με το περπάτημα. Αγχωνόμαστε πότε θα ξεκινήσει το περπάτημα και έπειτα για το πότε θα μιλήσει. Αν όμως δεν μιλάει καθαρά το βρίσκετε «χαριτωμένο», χαρακτηριστικό της ηλικίας του και νομίζετε πως κάποια στιγμή θα διορθωθεί από μόνο του. Τι γίνεται όμως όταν δεν διορθώνεται; Οι πιο συχνές διαταραχές ομιλίας σε παιδιά που βρίσκονται στην προσχολική ηλικία είναι η φωνολογική διαταραχή και η διαταραχή της άρθρωσης.
1 Φωνολογική διαταραχή: Στη φωνολογική διαταραχή το παιδί παρουσιάζει φωνολογική ανωριμότητα δηλαδή η ομιλία του μοιάζει με μικρότερης ηλικίας παιδιού. Αυτό συνήθως οφείλεται στη δυσκολία του να αντιληφθεί και να οργανώσει τους ήχους και δεν οφείλεται σε ανατομικό ή νευρολογικό πρόβλημα. Όταν ένα παιδί έχει φωνολογική διαταραχή:
• Απλοποιεί τις συλλαβές για παράδειγμα -γάκι αντί για αλογάκι.
• Αναδιπλασιάζει τις συλλαβές, για παράδειγμα. πιπί αντί για παπί
• Παραλείπει φωνήματα για παράδειγμα, καότο αντί καρότο
• Αντικαθιστά φωνήματα όπως φάλασσα αντί θάλασσα
• Μεταθέτει φωνήματα όπως κλούκα αντί για κούκλα.
2 Αρθρωτική διαταραχή: Οι δυσκολίες άρθρωσης μπορεί να οφείλονται σε ανατομικό ή νευρολογικό πρόβλημα, όπως η απραξία. Σε αυτή την περίπτωση το παιδί δεν μπορεί να εκφέρει σωστά κάποιους μεμονωμένους ήχους όπως το σίγμα και το ρο.
Μέχρι ποια ηλικία είναι φυσιολογικό να μη μιλάει «καθαρά»;
Τα παιδιά με φυσιολογική ανάπτυξη μέχρι την ηλικία των 4 ετών έχουν κατακτήσει το λόγο ενώ μέχρι 5 – 6 ετών μιλούν όπως οι ενήλικες. Όταν όμως ένα παιδί εξακολουθεί να απλοποιεί τις συλλαβές και να παραλείπει φωνήματα μετά την ηλικία των 4 ετών τότε πρέπει να απευθυνθείτε σε ένα Κέντρο Ειδικών Θεραπειών και σε έναν λογοθεραπευτή προκειμένου να αξιολογήσει το πρόβλημα και να παρέμβει λογοθεραπευτικά ενισχύοντας τη αδυναμία του παιδιού με ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα.
Τι να κάνετε
• Μιλάτε του καθαρά και σωστά.
• Ενθαρρύνετε το παιδί να μιλάει ελεύθερα χωρίς να το διακόπτετε και δώστε του το χρόνο να μιλήσει χωρίς να το πιέζετε. Μην το κρίνετε αρνητικά.
• Αφήνετέ το να πειραματίζεται με τους ήχους όταν παίζει όπως επίσης και να ακούει διάφορους ήχους (π.χ. το νερό της βρύσης, τον αέρα, κάποια μουσικά όργανα κλπ).
• Τραγουδάτε μαζί του.
• Αποφεύγετε να το διορθώνετε γιατί μπορεί να θυμώσει ή να απογοητευτεί. Αντίθετα, επαινέστε το όταν λέει κάτι σωστά αλλά μην το δωροδοκείτε για να μιλάει καλύτερα.
• Μην πανικοβάλλεστε! Χρειάζεται αρκετός χρόνος μέχρι το παιδί να μιλήσει καθαρά.
• Αναζητήστε έγκαιρα έναν λογοθεραπευτή. Η έγκαιρη διάγνωση και η αποκατάσταση των διαταραχών λόγου και ομιλίας θα μειώσει τη δημιουργία προβλημάτων όπως: τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, την απομόνωση του παιδιού λόγω της κακής ποιότητας ομιλίας και της επικοινωνίας του με τους άλλους, την προκλητική και αντιδραστική συμπεριφορά του παιδιού που δεν μπορεί να μιλήσει, τις μαθησιακές δυσκολίες που μπορεί να εμφανιστούν κατά την είσοδό του στο δημοτικό σχολείο.
Eιρήνη Γιαννόπαπα Ψυχολόγος (M.Sc. in Special Education, Speech Therapy & Parent Counseling )/Διευθύντρια Κέντρου Ειδικών Θεραπειών » Ίσιδα» (Ηρ. Πολυτεχνείου 87, Πειραιάς/τηλ. 210 4535078/Facebook Page)
