Γράφει η Γιαννόπαπα Ειρήνη, Ψυχολόγος – Υπαρξιακή Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια
Η πραγματικότητα την οποία βιώνουμε ύστερα από την εξάπλωση του Κορωνοιού στην παγκόσμια κοινότητα είναι πρωτόγνωρη και γεννά σκέψεις, προβληματισμούς και έντονα συναισθήματα. Τα παιδιά , όπως είναι απολύτως φυσιολογικό , κάνουν ερωτήσεις σχετικά με όσα συμβαίνουν και ακούγονται. Άλλωστε πάντα προσπαθούν να αντιληφθούν τον κόσμο που τα περιβάλει δια μέσου των γονέων τους καινα χτίσουν τη δική τους αλήθεια. Μέσα στην καταιγιστική ροή των γεγονότων τα παιδιά αντιλαμβάνονται την μεταβολή της καθημερινότητας, καθώς και την συναισθηματική ένταση που επικρατεί. Οι γονείς λοιπόν καλούνται να απαντήσουν σε δύσκολα ερωτήματα, να γίνουν οι καταλύτες της πληροφόρησης και οι διαμεσολαβητές ανάμεσα στα παιδιά και την πραγματικότητα καθησυχάζοντας τις αγωνίες τους. Θα ήταν χρήσιμο οι γονείς να έχουν στο μυαλό τους τα παρακάτω:
● Βάλτε φίλτρο στις πληροφορίες
Ο όγκος των πληροφοριών είναι τεράστιος. Οι γονείς πρέπει να φιλτράρουν τις πληροφορίες που φτάνουν στα παιδιά. Μην αποκρύπτετε την αλήθεια, αλλά μεταφέρετε με απλά και κατανοητά, για την ηλικία των παιδιών λόγια, την κατάσταση. Μην υποβιβάζετε την σοβαρότητα της κατάστασης. Αποφύγετε την έκθεση των παιδιών στην τηλεόραση και το διαδίκτυο, ώστε να έχετε τον έλεγχο της πληροφορίας.
● Ενισχύστε την υπευθυνότητα των παιδιών και την αίσθηση ελέγχου
Μην είστε συνεχώς δίπλα στα παιδιά για να τα σκουπίσετε με τοχαρτομάντηλο όταν φτερνιστούν ή για να τους πλύνετε τα χέρια. Αντίθετα, διδάξτε τους πως μπορούν να προστατευτούν, δείξτε τους τους κανόνες που πρέπει να εφαρμόσουν, ώστε να είναι σε θέση να το κάνουν και όταν είναι μόνα τους. Δώστε τους να καταλάβουν ότι έχουμε τον έλεγχο της κατάστασης και ότι δεν είμαστε αβοήθητοι. Μιλήστε για αυτά που μπορούμε να κάνουμε για να προστατευτούμε. Μην ενισχύετε το αίσθημα της αδυναμίας και την ψευδαίσθηση της παντοδυναμίας του ιού.
Μην αποφεύγετε τις ερωτήσεις τους και μην δίνετε επιφανειακές απαντήσεις
Όταν γινόμαστε γονείς καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ξανά πολλές δικές μας αγωνίες, φόβους, ανασφάλειες, αναζητήσεις. Καλούμαστε εμείς πρώτα να δώσουμε απαντήσεις στον εαυτό μας για δύσκολα ερωτήματα όπως τι είναι αγάπη, γιατί γίνεται πόλεμος, γιατί πεθαίνουμε,γιατί υπάρχει η δυσκολία. Τα παιδιά μας «ζορίζουν» με τις ερωτήσεις τους πάνω σε «δύσκολα θέματα» γιατί μας ζητούν να έχουμε μια επεξεργασμένη απόκριση. Θυμηθείτε όμως ότι με αυτό τον τρόπο μας δίνουν την ευκαιρία να γίνουμε καλύτεροι.Αν σαστίζετε με κάποια ερώτηση είναι προτιμότερο να ζητήσετε από το παιδί λίγο χρόνο για να σκεφτείτε και να του απαντήσετε ετεροχρονισμένα.Επίσης μη φοβάστε να απαντήσετε ότι δεν γνωρίζετε κάτι. Δεν χάνετε το κύρος σας, αντίθετα το ενισχύετε απέναντι στο παιδί λέγοντάς του ότι θα ψάξετε αυτό που σας ρωτάει και θα του απαντήσετε.
● Μην νομίζετε ότι τα παιδιά δεν ακούν
Αποφύγετε τις συζητήσεις με σενάρια καταστροφολογίας, με σκέψεις πανικού και αγωνίας. Ακόμη και όταν τα παιδιά δεν βρίσκονται στον ίδιο χώρο, αντιλαμβάνονται την περιρέουσα συναισθηματική σας φόρτιση. Όταν δε βρίσκονται στο χώρο και παίζουν μην θεωρήσετε ότι δεν ακούν. Όταν ένα παιδί παίζει είναι απόλυτα συγκεντρωμένο και σε αυτά που λέγονται από εσάς !
● Μιλήστε για τα συναισθήματά σας
Μην φοβάστε να μιλήσετε για τα συναισθήματά σας. Μπορείτε να πείτε ότι και εσείς έχετε αγωνία, αλλά να τα διαβεβαιώσετε ότι κάνετε τα πάντα για την ασφάλεια όλων. Δώστε τους την ευκαιρία να εκφράσουν τα
δικά τους συναισθήματα. Αφήστε τα να κλάψουν, εάν το θέλουν, και παρηγορήστε τα.
● Διάσταση στο ζευγάρι
Προσπαθήστε να έχετε μία κοινή γραμμή σε αυτά που λέτε στα παιδιά με το σύντροφό σας. Σε καταστάσεις κρίσεων αναδύονται πιο έντονα συγκρουσιακές σχέσεις που προϋπάρχουν στο ζευγάρι. Μην επιτρέψετε η κρίση να γίνει άλλη μία αφορμή για να «την πείτε» στον σύντροφό σας («Γιατί το πήγες παιδική χαρά !», «Πλύσου πριν ακουμπήσεις το παιδί!»), γιατί οι μεγαλύτεροι«χαμένοι» θα είναι τα παιδιά. Φροντίστε να μιλήσετε με τον σύντροφό σας και να επεξεργαστείτε τις διαμάχες σας. Άλλωστε οι προθέσεις και των δύο είναι καλές ως προς τα παιδιά.
● Γιαγιά και παππούς
Οι επισκέψεις στο σπίτι των παππούδων θα μειωθούν. Φροντίστε να πλαισιώσετε θετικά αυτή την αλλαγή. Τα παιδιά έχουν επιφορτιστεί συνειδητά ή ασυνείδητα με μια «ταμπέλα», καθώς θεωρούνται φορείς υψηλότερου ιικού φορτίου. Αντί λοιπόν να πείτε στα παιδιά ότι δε θα δουν τον παππού και τη γιαγιά γιατί υπάρχει κίνδυνος να τους μολύνουν (το παιδί θα κάνει αμέσως την σύνδεση ότι μπορεί να προκαλέσει το θάνατο τους), προτιμήστε να πείτε ότι αυτήν την περίοδο θα βλέπουν τον παππού και τη γιαγιά από το Skype ή θα μιλούν περισσότερο στο τηλέφωνο, επειδή όλοι μας πρέπει να μείνουμε περισσότερο στα σπίτια μας.
● Γενέθλια και γιορτές
Πολλοί ακυρώνουν προγραμματισμένα πάρτι και γιορτές. Όπως είναι φυσιολογικό τα παιδιά απογοητεύονται. Μην αφήσετε το αίσθημα της μιζέριας να επικρατήσει. Υπερασπιστείτε τη ζωή, τη γιορτή και τη χαρά! Φτιάξτε μια υπέροχη τούρτα με τον σύντροφο και τα παιδιά σας στο σπίτι. Βάλτε μουσική, χορέψτε, τραγουδήστε οικογενειακά ! Πείτε στο παιδί ότι θα έχει την ευκαιρία να δει τους φίλους του σε μία έξτρα γιορτή που θα κάνετε το προσεχές διάστημα! Έτσι θα έχει την τύχη να απολαύσει δυο γιορτές!
● Βρείτε την ευκαιρία μέσα στη δυσκολία
Το δύσκολο είναι πάντα μέρος της ζωής μας. Δεν το ευχόμαστε να συμβεί, αλλά όταν συμβαίνει έχουμε να το κάνουμε κάτι. Βρείτε λοιπόν την ευκαιρία μέσα από τη δυσκολία να έρθετε ακόμη πιο κοντά με τα παιδιά σας. Μαγειρέψτε μαζί, δείτε παλιές φωτογραφίες, μιλήστε τους για εσάς, για τα όνειρά σας, για τη δουλειά σας, ακούστε τι έχουν να σαςπουν και εκείνα για το δικό τους κόσμο, παίξτε, διαβάστε βιβλία! Μην αφήστε τους περιορισμούς να σταθούν εμπόδιο στη δημιουργικότητά σας!
*****
Ειρήνη Γιανόπαπα
Ψυχολόγος (M.Sc.) Πειραιάς
Υπαρξιακή Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια
Ηρώων Πολυτεχνείου 87, Πειραιάς
www.irinigiannopapa.gr
