O Παύλος Καστανάς απάντησε στις ερωτήσεις μας για την αστρολογία, τους εξωγήινους και όσα θέλεις να μάθεις για το Σύμπαν!
Εδώ και μερικές εβδομάδες άκουγα διαρκώς από φίλους μου την λέξη “Αstronio”. Αρχικά δεν έδωσα σημασία, ωστόσο η επανάληψη, εκτός από μητέρα μαθήσεως, είναι και ο… πυροκροτητής για την αναζήτηση που προέκυψω. Έγραψα την λέξη-μυστήριο και οδηγήθηκα στα δαιδαλώδη μονοπάτια του Youtube (υπάρχει και σελίδα στο Facebook που θα την βρεις ΕΔΩ). Εκεί συνάντησα τον Παύλο Καστανά, αστροφυσικό, να εξηγεί επιστημονικούς όρους τόσο κατανοητά που κόλλησα στην οθόνη για ώρες.
Το Astronio, λοιπόν, είναι ένα κανάλι στο Youtube, που έχει σε χρόνο-ρεκόρ, 40 χιλιάδες εγγραφές, και αυτό που το κάνει τόσο ξεχωριστό είναι η κατανόηση που μας προσφέρει ο Παύλος Καστανάς, σε όρους που ακούγαμε μόνο σε ταινίες επιστημονικής φαντασιάς.
Εμείς μιλήσαμε με τον Παύλο Καστανά, ο οποίος απάντησε στις απορίες μας σε μια διαφορετική συνέντευξη στο That’s Life!
Πώς ξεκίνησε η ιδέα για το Astronio στο Youtube;
Κατά καιρούς έκανα κάποιες αστρονομικές διαλέξεις που ήταν ανοιχτές στο κοινό αλλά αισθάνθηκα την ανάγκη να μοιραστώ τον ενθουσιασμό μου για το διάστημα και την ομορφιά της αστροφυσικής με ένα πιο ευρύ κοινό. Το YouTube μου έδωσε αυτή τη δυνατότητα. Εξάλλου όπως ξέρετε, στην ελληνική πλευρά του YouTube υπήρχε μεγάλη έλλειψη καναλιών επιστημονικού περιεχομένου.
Αυτό που σκεφτόμουν πριν κάνω το πρώτο επεισόδιο ήταν ότι θα ήθελα ο θεατής να αισθάνεται ότι φεύγει από τη Γη και ταξιδεύει στο διάστημα για λίγα λεπτά.
Το Astronio έχει αγαπηθεί πολύ γρήγορα. Τι είναι αυτό που το έκανε ξεχωριστό μέσα στο κοινό;
Το αναρωτιέμαι κι εγώ συχνά, ίσως θα έπρεπε να ρωτήσουμε το κοινό! Αν μπορούσα να μαντέψω βασισμένος στα μηνύματα και τα σχόλια που μου γράφουν θα έλεγα ότι τους ενθουσιάζει το γεγονός ότι μπορούν να κατανοήσουν και να γνωρίσουν την ομορφιά του διαστήματος χωρίς πολλές προαπαιτούμενες γνώσεις. Πολλοί άνθρωποι έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή με την αστρονομία και τα μεγέθη του σύμπαντος μέσα από το κανάλι και οι έννοιες που γνωρίζουν τους συναρπάζουν. Αλλά κι αυτοί που είναι γνώστες εκτιμούν το γεγονός ότι μέσα σε λίγη ώρα μπορούν να δουν μια ευχάριστη σύνοψη αυτών που ξέρουν.
Αλήθεια ο κόσμος σας αναγνωρίζει στο δρόμο; Τι σχόλια σας κάνουν;
Συμβαίνει μερικές φορές, ειδικά σε μέρη που συχνάζουν φοιτητές. Τα σχόλια είναι πολύ θετικά σε βαθμό που συχνά μου φέρνουν αμηχανία. Η αλήθεια είναι ότι δεν είμαι ούτε ηθοποιός ούτε «δημόσιο πρόσωπο» και μου φαίνεται αρκετά παράξενο αυτό το ξαφνικό ενδιαφέρον του κόσμου.
Ζώδια, εξωγήινοι, επίπεδη Γη. Ποιο από τα τρία θέματα είναι το πιο… hoax και γιατί;
Είναι κάπως άδικο να βάζουμε στην ίδια πρόταση την εξωγήινη ζωή με τα ζώδια και την επίπεδη Γη. Για να γίνω πιο σαφής θεωρώ ότι η ανυπαρξία εξωγήινης ζωής θα ήταν ένα πολύ μεγαλύτερο επιστημονικό πρόβλημα απ’ ότι η ύπαρξή της!
Μόνο στον δικό μας γαλαξία υπάρχουν δισεκατομμύρια δυνητικά κατοικήσιμοι πλανήτες και οι φυσικοί νόμοι φαίνεται να ευνοούν τον σχηματισμό της ζωής. Θα ήταν παράλογο και ίσως εγωκεντρικό να θεωρήσουμε ότι μόνο εδώ που βρισκόμαστε εμείς υπήρξαν οι κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη ζωής. Τώρα αν αναφέρεστε σε ιπτάμενους δίσκους εξωγήινης προέλευσης και τη γνωστή παραφιλολογία, εκεί μάλλον πρόκειται για hoax.
Τα άλλα δύο θέματα που θέσατε είναι ψευδοεπιστημονικά, δηλαδή χρησιμοποιούν επιστημονική φρασεολογία αλλά στην πραγματικότητα δε βασίζονται στη λογική και την επιστημονική μέθοδο. Ικανοποιούν περισσότερο συναισθηματικές ανάγκες των ανθρώπων παρά την ανάγκη να κατανοήσουμε τον κόσμο που μας περιβάλλει.
Πιστεύετε, ως επιστήμονας, πως μέσα στα επόμενα χρόνια θα έρθουμε σε επαφή με κάποιας μορφής εξωγήινη ζωή;
Το να έρθουμε σε άμεση επαφή μου φαίνεται αρκετά δύσκολο λόγω των τεράστιων αποστάσεων που συναντούμε στο σύμπαν. Αλλά μέσα στα επόμενα χρόνια χάρη στην εκτόξευση κάποιων νέων διαστημικών τηλεσκοπίων θα έχουμε τη δυνατότητα να βρούμε ενδείξεις για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής στις ατμόσφαιρες πλανητών γύρω από άλλα άστρα. Θεωρώ ότι μέσα στη ζωή μας θα δούμε κάποιες εκπληκτικές ανακαλύψεις σε αυτόν τον τομέα.
Τελικά η αστρονομία είναι όντως πέρα από κάθε φαντασία;
Η αστρονομία, η κοσμολογία αλλά και η κβαντική φυσική είναι οι τομείς της επιστήμης που φέρνουν τον ανθρώπινο εγκέφαλο στα όριά του. Έχουμε φτάσει σε ένα επίπεδο όπου τα φαινόμενα που μελετούμε δεν μπορούμε να τα κατανοήσουμε και να τα αισθανθούμε βιωματικά αν και τα περιγράφουμε πολύ καλά με χρήση μαθηματικών. Ξέρω ότι τα μαθηματικά τα αντιπαθεί αρκετός κόσμος λόγω της δυσκολίας τους αλλά είναι το καλύτερο εργαλείο για την εξήγηση του κόσμου, ειδικά όταν τα φαινόμενα που μελετούμε ξεπερνούν την εμπειρία και τη φαντασία μας.
Ποιος τομέας είναι αυτός που σας εξιτάρει ως επιστήμονα και θεωρείτε πως έχει πολύ μέλλον;
Εκτός από την αστροφυσική πάντα με ενδιέφερε πολύ η βιολογία και επομένως με συναρπάζει το πάντρεμά τους, η αστροβιολογία. Η αστροβιολογία είναι ένας ανερχόμενος επιστημονικός κλάδος που μελετά την πιθανότητα σχηματισμού και εξέλιξης της ζωής πέρα από τη Γη. Είναι πολύ δύσκολο να εκτιμήσουμε ποιους δρόμους θα μπορούσε να ακολουθήσει η ζωή σε κάποιον πλανήτη με αρκετά διαφορετικές συνθήκες από τον πλανήτη μας. Ακόμα και στη Γη η ποικιλομορφία της ζωής πολλές φορές ξεπερνά ακόμα και τα πιο τραβηγμένα σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Σκεφτείτε, λοιπόν, πόσο διαφορετικά θα μπορούσε να έχει εξελιχθεί η ζωή σε έναν πλανήτη με πολύ μεγαλύτερη ή μικρότερη μάζα, με διαφορετική σύσταση ατμόσφαιρας ή με πολλαπλούς ήλιους. Τα σενάρια είναι αμέτρητα και θα μπορούσαμε να συζητούμε για ώρες.
Τέλος, τα σχέδιά σας για το Astronio;
Ένα είναι σίγουρο, το ταξίδι θα συνεχιστεί! Από εκεί και πέρα έχω αρκετές ιδέες για τον εμπλουτισμό του καναλιού αλλά αυτά θα τα δούμε εν καιρώ.
Σας ευχαριστώ πολύ!
Κι εγώ σας ευχαριστώ πολύ για την ωραία συζήτηση.
