Η πανέξυπνη μαύρη κωμωδία του Μπονγκ Τζουν Χο «τα Παράσιτα» είναι ο μεγάλος νικητής των βραβείων Όσκαρ 2020. Η ταινία απέσπασε δίκαια 4 χρυσά αγαλματίδια στις σημαντικότερες κατηγορίες: Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, Καλύτερης Σκηνοθεσίας και Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου. Μία αυθεντική ταινία που περνάει σημαντικά και ηχηρά μηνύματα ενώ ταυτόχρονα παραμένει πολύ ψυχαγωγική για τον θεατή.
Παρακάτω θα αναλύσουμε γιατί τα «Παράσιτα» αποτελούν την ταινία της χρονιάς. Ακολουθούν οι λόγοι που η ταινία άξιζε δικαιωματικά τα βραβεία που απέσπασε (φυσικά, spoiler – free).
Η ταινία – έκπληξη έγραψε ιστορία ως η πρώτη ξενόγλωσση ταινία που κερδίζει Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας.
«Ο μεγαλύτερος γιος της φτωχής οικογένειας των Κιμ πιάνει βρίσκει δουλειά στο σπίτι των πλούσιων Παρκ. Οι Κιμ παρεισφρέουν πανέξυπνα στο σπίτι των Παρκ. Η εμπλοκή τους θα γίνει με έναν απρόσμενο για όλους τρόπο».
Πρόκειται για μία ταινία που βρίσκεται σε όλες τις στιγμές ένα βήμα μπροστά από τον θεατή. Γίνεται και εκείνος μέρος της ταινίας. Στην αρχή νιώθει άνετα, γελάει, χαίρεται με την κατάληξη της φτωχής οικογένειας. Μετά παραξενεύεται, αγχώνεται, αναρωτιέται τι θα έκανε εκείνος σε μία τέτοια κατάσταση, προβληματίζεται. Κανείς δεν θα μπορούσε να χαρακτηρίσει αυτήν την ταινία προβλέψιμη.
Το μεγάλο στοίχημα που πέτυχε η νοτιοκορεάτικη ταινία είναι να καταφέρει να περάσει κοινωνικά μηνύματα για την κοινωνική ανισότητα, για τον πλουτισμό, για την αφ’ υψηλού συμπεριφορά των ελίτ, για την ματαιότητα του καπιταλισμού και για την αναπόφευκτη μιζέρια της φτώχιας χωρίς να πέφτει στην παγίδα του διδακτισμού. Οι πρωταγωνιστές είναι όλοι τραγικοί χαρακτήρες. Στην χαρά και στην λύπη, στον έρωτα και στον θάνατο δεν υπάρχουν κοινωνικά στρώματα.
Η ταξική ανισότητα γίνεται πιο φανερή από ποτέ
Ο βασικός άξονας της ταινίας είναι η παρουσίαση της ταξικής ανισότητας μεταξύ των Κιμ και τον Παρκ. Στην Κορέα υπάρχει τεράστιο χάσμα μεταξύ των υψηλών και των χαμηλών στρωμάτων. Το χάσμα αυτό γεφυρώνεται στην ταινία με έναν εξαιρετικό τρόπο: η τύχη είναι η ίδια για όλους. Η ταινία δεν πέφτει στο «τριπάκι» να μεροληπτεί έναντι κάποιας κοινωνικής ομάδας, μα μας δείχνει σφαιρικά γνωρίσματα των φτωχών και των πλουσίων.
Ακόμη, την αντίθεση φτωχών και πλουσίων η ταινία μας την δείχνει όχι μέσω μελιστάλακτων διαλόγων για τα υλικά αγαθά αλλά μέσω αλληγορικών συμβολισμών. Έτσι, το μήνυμα της ταινίας γίνεται εμφανές χωρίς να κουράζει. Το κοινωνικό σχόλιο είναι διακριτικό αλλά ταυτόχρονα καυστικό.
Η υψηλή κοινωνία ζει ψηλά στον λόφο, κοιμάται στον δεύτερο όροφο της πολυτελούς βίλας ενώ στα υπόγεια βρίσκονται «τα παράσιτα». Ακόμη, η εικόνα τους για τον έξω κόσμο συμβολίζεται μέσω των παραθύρων: οι πλούσιοι Παρκ έχουν τεράστια παράθυρα που κοιτούν τον κήπο τους, απολαμβάνουν ιδιωτικότητα, ενώ οι φτωχοί Κιμ έχουν παράθυρο που κοιτάει έναν κακόφημο δρόμο όπου άσχημα πράγματα συμβαίνουν καθημερινά. Τα παράθυρα χρησιμοποιούνται σε πολλές σκηνές και γίνονται το μεταφορικό παράθυρο της θέασης μας στις ζωές των δύο οικογενειών.
Ο Τζουν Χο εισάγει μία πληθώρα συμβόλων για να δείξει το χάσμα των φτωχών και των πλουσίων. Το σήμα στα κινητά τους, οι μυρωδιές, ο καθαρός αέρας καθώς και οι ίδιες οι καιρικές συνθήκες παίζουν αναπάντεχα μεγάλο ρόλο στο να καταλάβουμε ακριβώς αυτό που θέλει να μας πει ο σκηνοθέτης.
Η μεγάλη ανατροπή που κανείς δεν περίμενε
Στο αψεγάδιαστο σενάριο, στην μέση ακριβώς του script 170 σελίδων, έχουμε την μεγάλη ανατροπή. Η ταινία όχι μόνο αλλάζει τροπή αλλά αλλάζει και είδος (genre). Η αριστοτεχνική ενσωμάτωση του μεγάλου twist μέσω ενός σεναριακού και σκηνοθετικού τρικ, σίγουρα συνέβαλαν στις μεγάλες νίκες της ταινίας (Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου και Καλύτερης Σκηνοθεσίας).
Ο Μπονγκ Τζουν Χο προετοιμάζει αυτήν την αλλαγή με τρία σημεία «ψεύτικης» έντασης, εκεί που η οικογένεια βρίσκεται στο peak της τύχης τους. Ξεκινάει δυνατή καταιγίδα και δύο στιγμές έντασης μεταξύ των χαρακτήρων που τελικά δεν χαλούν την ωραία ατμόσφαιρα. Ωστόσο, οι δικοί μας παλμοί ανεβαίνουν. Τότε, ο θεατής σκέφτεται «τα πράγματα πάνε υπερβολικά καλά, πολύ καλό για να είναι αληθινό». Εκεί είναι που συμβαίνει το μεγάλο twist. Ένα κουδούνι, θα σημάνει κυριολεκτικά την έναρξη του δεύτερου σκέλους της ταινίας. Τότε, όλα αλλάζουν και ο θεατής περιμένει από στιγμή στιγμή να συμβεί το κακό. Το σασπένς φτάνει στα ύψη και το αποτέλεσμα δεν απογοητεύει.
Γιατί πρέπει να την δεις άμεσα;
Αρχικά, πέρα από την καλλιτεχνική αξία της ταινίας δεν παύει να είναι πολύ ψυχαγωγική. Έχει έξυπνο χιούμορ, είναι ρεαλιστική και οι ερμηνείες είναι εξαιρετικές. Το σενάριο είναι γρήγορο, εύπεπτο και ιδιοφυές, έτσι ώστε να μην βαρεθείς ούτε λεπτό. Αν και η ταινία κυκλοφόρησε πριν 4 μήνες, παίζεται ακόμη σε κάποιους κινηματογράφους. Προλαβαίνεις να την απολαύσεις.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα σκέφτεστε την συγκεκριμένη ταινία για μέρες. Αποτελεί ένα από τα πιο πρωτότυπα φιλμ που έχουμε δει εδώ και χρόνια. Οι συμβολισμοί, οι διάλογοι, τα επίπεδα, τα επεισόδια της ταινίας που τόσο έξυπνα μπλέκονται μεταξύ τους δεν μπορούν παρά να παρασύρουν τον θεατή.
Ακόμη, εάν και η ταινία έχει τόσο έντονο κοινωνικό χαρακτήρα, είναι για όλους. Ο θεατής ταυτίζεται με όλους ανεξαιρέτως τους χαρακτήρες, ζει την χαρά και την λύπη τους. Δεν μπορείς να διαλέξεις πλευρά, ούτε να κατηγορήσεις κανέναν από τους χαρακτήρες για τις πράξεις τους. Θα μπορούσε πολύ εύκολα μία ταινία με τέτοιο θέμα να μπει σε πολιτική ανάλυση, κάτι όμως που δεν συμβαίνει. Έτσι, οποιοσδήποτε και να είναι ο θεατής, από όπου και εάν προέρχεται, ότι και αν πιστεύει, θα έχει την ίδια σινεματική εμπειρία.
Δείτε παρακάτω το τρέιλερ της ταινίας «Τα Παράσιτα»:
