Εκτός από την πανδημία του κορωνοϊού Covid-19, υπάρχει και μία άλλη επιδημία που τείνει να λάβει παγκόσμιες διαστάσεις: αυτή της εξάρτησης στα οπιούχα παυσίπονα (π.χ. fentanyl), τα οποία μπορεί να μέχρι και δεκάδες φορές πιο ισχυρά από την ηρωίνη. Oξυκοδώνη, φεντανύλη (η νέα μάστιγα μετά την ηρωίνη), μορφίνη και άλλα παυσίπονα με βάση το όπιο χορηγούνται ευρέως στην Βόρεια Αμερική, γεγονός που έχει εκτοξεύσει τους θανάτους από υπερβολική δόση. Μέσα στους υπεράριθμους αυτούς θανάτους, συγκαταλέγονται και μερικοί διασήμων προσώπων. Εξάλλου, τα ναρκωτικά δεν κάνουν διακρίσεις στο ποιον θα σκοτώσουν.

Οι διάσημοι που ‘έφυγαν’ από την ζωή λόγω υπερβολικής δόσης φαρμάκων

1. Prince

Το είδωλο της pop, rock, και R&B μουσικής βύθισε τον κόσμο στο σκοτάδι όταν έφυγε από την ζωή στις 21 Απριλίου του 2016. Σε ηλικία μόλις 57 ετών, ο Prince πέθανε από υπερβολική δόση από fentanyl. Το fentanyl αποτελεί ισχυρό συνθετικό οπιοειδές παυσίπονο 50 φορές πιο δυνατό από την ηρωίνη. Χορηγείται νόμιμα με συνταγή γιατρού, ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχει κατακλύσει την μαύρη αγορά, λόγω του χαμηλού κόστους παραγωγής του από παράνομα εργαστήρια.

Στην περίπτωση του Prince, ο τραγουδιστής είχε σκοπό να χρησιμοποιήσει μεγάλη δόση Vicodin (εξίσου εθιστικά οπιούχα παυσίπονα, μικρότερης ισχύς) τα οποία όμως προήλθαν από την μαύρη αγορά και ήταν ‘κομμένα’ με fentanyl. Λόγω της κακής ποιότητάς τους και της ισχυρής δράσης τους, ο pop star βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του στην Minnesota.

Ο Prince ήταν γνωστός για τις εντυπωσιακές φιγούρες του στις ζωντανές του εμφανίσεις, γεγονός που του προκάλεσε χρόνιους πόνους, τους οποίους αντιμετώπιζε με δυνατά παυσίπονα, σε σημείο εξάρτησης.

fentanyl

2. Anna Nicole Smith

To γνωστό κουνελάκι του Playboy και τηλεοπτική προσωπικότητα, Anna Nicole Smith πέθανε στις 7 Φεβρουαρίου 2007, σε ηλικία μόλις 39 ετών. Σύμφωνα, με τον Τύπο της εποχής, το μοντέλο έπασχε από κατάθλιψη και πάλευε με τις καταχρήσεις της για χρόνια. Έτσι, όταν αρρώστησε με γρίπη, αποφάσισε να την αντιμετωπίσει με ένα πολύ ισχυρό κοκτέιλ παυσιπόνων: με chloral hydrate, lorazepam, και diazepam. Ο οργανισμός της δεν άντεξε το σοκ από την τεράστια δόση φαρμάκων και υπέκυψε.

3. Heath Ledger

O αυστραλιανός ηθοποιός που μας εντυπωσίασε στις ερμηνείες του – μεταξύ άλλων αυτή του τζόκερ στο The Dark Knight του 2008, έχασε επίσης την ζωή του λόγω OD (overdose – υπερβολική δόση) φαρμάκων. Πέθανε στις 22 Ιανουαρίου του 2008, λόγω του θανατηφόρου συνδυασμού φαρμάκων που πήρε, ο οποίος περιείχε oxycodone, hydrocodone, και diazepam. Σύμφωνα με την The Telegraph, ο Ledger υπέφερε και από εξάρτηση σε άλλα ναρκωτικά.

4. Michael Jackson

O Βασιλιάς της Ποπ έφυγε από την ζωή στις 25 Ιουνίου του 2009, αφού είχε καταναλώσει ένα θανατηφόρο κοκτέιλ από propofol, lorazepam, midazolam, και diazepam. Ο θάνατός του σε ηλικία 50, αποδόθηκε αργότερα σε ανθρώπινο λάθος και ο γιατρός του κατηγορήθηκε για ανθρωποκτονία, καθώς οι δόσεις που του είχαν χορηγηθεί με συνταγή γιατρού, ήταν πάνω του επιτρεπόμενου. Ο Jackson υπέφερε από χρόνια εξάρτηση σε παυσίπονα, λόγω των αναγκών των εμφανίσεών του. Ακόμη, τα φάρμακα αυτά προκαλούν αίσθηση χαλάρωσης, ζεστασιάς και ευφορίας στον οργανισμό.

5. Tom Petty

Ο θρυλικός μουσικός Tom Petty πέθανε στις 2 Οκτωβρίου 2017, από υπερβολική δόση παυσιπόνων, ανάμεσα τους το fentanyl και το oxycodone. Ο 66χρονος φαίνεται να μην ήξερε πόση πραγματικά ποσότητα όπιου θα εισερχόταν στον οργανισμό του, λόγω και πάλι του fentanyl. Παρόλο που πάλευε με τις εξαρτήσεις του σε φάρμακα και ναρκωτικά για χρόνια, πήρε τα συγκεκριμένα φάρμακα λόγω οξύ πόνου στον γοφό του σύμφωνα με το  NBC.

fentanyl

6. Mac Miller

Ο ταλαντούχος ράπερ – και πρώην σύντροφος της Ariana Grande, Malcolm McCormick, έχασε την ζωή του τον Σεπτέμβριο του 2019, μετά από υπερβολική δόση ναρκωτικών ουσιών. Στο αίμα του, βρέθηκε μεγάλη ποσότητα – you guessed it – του fentanyl. O Mac Miller έκανε συχνά χρήση κοκαίνης και οξυκοδώνης, όμως τα χάπια που πήρε την ημέρα του θανάτου ήταν και αυτά, όπως στην περίπτωση του Prince και του Petty, ‘κομμένα’ με fentanyl. Οι προμηθευτές του προσέφυγαν στην δικαιοσύνη και κινδυνεύουν με ισόβια κάθειρξη.
fentanyl

Γιατί το fentanyl είναι τόσο θανατηφόρο;

Το fentanyl ανακαλύφτηκε την δεκαετία του 1960 και αποτέλεσε ιδανικό παυσίπονο και αναισθητικό για σοβαρά χειρουργεία. Στις επόμενες δεκαετίες, χρησιμοποιήθηκε για να απαλύνει τον πόνο καρκινοπαθών τελευταίου σταδίου και άλλων ασθενών που υποφέρουν από χρόνιο και σοβαρό πόνο. Εάν και στην Ευρώπη, η χορήγηση φεντανύλης είναι πολύ αυστηρή και μόνο υπό προϋποθέσεις, λόγω της εθιστικότητας που προκαλεί, στις Η.Π.Α. και στο Ηνωμένο Βασίλειο τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Επειδή το fentanyl είναι συνθετικό οπιοειδές, δεν απαιτείται η χρονοβόρα και δαναπηρή καλλιέργεια παπαρούνας – όπως με την ηρωίνη – έτσι είναι πολύ πιο φτηνό και εύκολο να παρασκευαστεί. Στην Αμερική, η χρήση του είναι πολύ διαδεδομένη από τους γιατρούς. Μπορεί σε κάποιον να χορηγηθεί fentanyl για πολλές μέρες ακόμη και εάν έχει εισηχθεί για κάταγμα. Αρχικά, οι εθισμένοι ασθενείς στο fentanyl έπαιρναν την ‘δόση’ τους, ζητώντας και άλλες συνταγές γιατρού, ύστερα όμως άρχισαν μαζικά να καταφεύγουν στην μαύρη αγορά.
fentanyl

Τόση ποσότητα fentanyl μπορεί να αποβεί μοιραία για τους περισσότερους ανρθώπους.

Αργότερα, η χρήση φεντανύλης για να ‘κόβονται’ άλλα ναρκωτικά όπως η ηρωίνη έγινε γεγονός, καθώς πρόκειται για μία τεχνική πολύ προσοδοφόρα για τους διακινητές. Η καθαρή ηρωίνη, η κοκαΐνη και άλλα φάρμακα αναμιγνύονται με το πανίσχυρο και φτηνό να παρασκευαστεί σε ένα εργαστήριο στην Κίνα fentanyl και με άλλες ουσίες. Ως αποτέλεσμα δημιουργείται μία ουσία πιο φτηνή από την αντίστοιχη ηρωίνη που κυκλοφορεί στην αγορά και πιο δυνατή για τον χρήστη. Δύο μόνο κόκκοι άμμου fentanyl είναι αρκετοί για να σκοτώσουν τον μέσο άνθρωπο.
Φεντανύλη έχει βρεθεί και σε άλλα φάρμακα όπως σε πλαστά Xanax.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, το 2018 έλαβαν χώρα οι περισσότεροι θάνατοι από υπερβολική δόση οπιοειδών ναρκωτικών στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, λόγω του fentanyl. Στην Ευρώπη καθώς και στην Ελλάδα έχουν παρατηρηθεί μικρές ποσότητες fentanyl στην μαύρη αγορά, προς το παρόν. Ωστόσο, οι πρώτοι θάνατοι από το θανατηφόρο αυτό ναρκωτικό έχουν ξεκινήσει και στην χώρα μας. Εξαίρεση στην Ευρώπη αποτελεί η Εσθονία, όπου το fentanyl έχει αντικαταστήσει σχεδόν εξ’ ολοκλήρου την ηρωίνη.