Τριήμερο 25ης Μαρτίου, επίσκεψη σε μια πόλη που αγαπώ πολύ, τη Θεσσαλονίκη. Η φίλη μου μού προτείνει το βράδυ να παρακολουθήσουμε την παράσταση «Ο Βυσσινόκηπος» του Αντόν Τσέχοφ που ανεβάζει η Πειραματική Σκηνή της Τέχνης, το παλαιότερο μετά το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, θεατρικό σχήμα της πόλης. Η απάντηση μου ήταν θετική αμέσως μόλις μου αποκάλυψε πως η παράσταση δεν φιλοξενείται σε θεατρική σκηνή αλλά σε μια ιστορική βίλα, χτισμένη το 1898 για λογαριασμό της οικογένειας του Μεχμέτ Καπαντζή ( εξισλαμισμένοι αριστοκράτες Εβραίοι που έζησαν στη Θεσσαλονίκη ως 1923).
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο πρόγραμμα «η παράσταση δεν φιλοξενείται απλώς στη Βίλα Καπαντζή, σχεδιάστηκε από την αρχή για να παιχτεί σε αυτό το παλιό αρχοντικό, λαμπρό δείγμα εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής.»
Η βίλα Καπαντζή
Οι συμβολισμοί του χώρου και του έργου, αναπόφευκτα, πολλοί. Το έργο που αποτέλεσε το κύκνειο άσμα του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα, Αντόν Τσέχοφ, γράφτηκε το 1903, ένα έργο τόσο παλιό όσο και το κτίσμα της βίλας Καπαντζή. Ο «Βυσσινόκηπος» αποτελεί έτσι κι αλλιώς ένα συμβολισμό: ένας κήπος γεμάτος με ανθισμένες βυσσινιές στη μέση της αχανούς ρωσικής στέπας- ανήκει στην αριστοκράτισσα Λιούμποφ Αντρέγεβνα αλλά πρόκειται να πουληθεί λόγω χρεών της οικογένειας. Η μοίρα των ηρώων του έργου θυμίζει τη μοίρα των αρχικών ιδιοκτητών της Βίλας, των Καπαντζή, που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το σπίτι τους στη Θεσσαλονίκη και να μετοικήσουν στην Κωνσταντινούπολη, θύματα της Συνθήκης της Λωζάννης.
Στο έργο «Βυσσινόκηπος» οι πρωταγωνιστές βιώνουν, θέλοντας και μη, τις κοινωνικές, ταξικές, οικονομικές και τελικά ρηξικέλευθες αλλαγές που υπέστη η Ρωσία των αρχών του προηγούμενου αιώνα.
Το έργο γράφτηκε το 1903 και 110 χρόνια μετά οι θεατές ταυτίζονται με τους ήρωες του έργου καθώς κι εκείνοι έχουν χάσει και χάνουν καθημερινά πολλά (μειώσεις σε μισθούς, συντάξεις, κούρεμα καταθέσεων) στέκονται απέναντι σε μια κοινωνία που αλλάζει γιατί έπρεπε να αλλάξει αλλά δεν τους ρώτησαν ποτέ με τι τρόπο και με τι κόστος.
Σκηνή από το έργο στη σάλα της βίλας
Η Πειραματική Σκηνή της Τέχνης Θεσσαλονίκης έπεσε κι αυτή θύμα της οικονομικής κρίσης. Όπως έμαθα το ιστορικό θεατρικό σχήμα (32 έτη προσφοράς στον πολιτισμό) έχασε τον δικό του «Βυσσινόκηπο», το θέατρο «Αμαλία» πέρσι. Παρά τη στήριξη της Δημοτικής Αρχής και θεατρόφιλων, η Πειραματική Σκηνή δεν διαθέτει πλέον μόνιμη στέγη.
Το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας (ΜΙΕΤ) το οποίο στεγάζεται στην ιστορική βίλα Αχμέτ Καπαντζή παραχώρησε το ισόγειο του κτιρίου στον θίασο προκειμένου να το χρησιμοποιήσει ως σκηνικό για το ανέβασμα του «Βυσσινόκηπου».
Η σάλα χωράει μόλις 45 καρέκλες και οι θεατές δεν παρακολουθούν απλώς, αλλά γίνονται ένα με τους πρωταγωνιστές του έργου. Μπαίνουν καλεσμένοι στο σπίτι της οικογένειας της Αντρέγεβνα, ζουν τις χαρές και τις λύπες μαζί με όλους τους ήρωες (στην είσοδο μάλιστα της βίλας είχε τοποθετηθεί ταμπέλα «Πωλείται», βάζοντας μας αμέσως στην ατμόσφαιρα του έργου). Άλλη μια φορά είχε τύχει να παρακολουθήσω παράσταση σε «φυσικό» σκηνικό, επρόκειτο για το θεατρικό έργο «Το Φιντανάκι» του Παντελή Χορν που ανέβηκε το 1999 από το Δημοτικό Θέατρο Βορείου Αιγαίου σε σκηνοθεσία Θοδωρή Γκόνη, στην αυλή ενός παλιού σπιτιού στον Κάμπο της Χίου.
Μια θεατρική σκηνή είναι πάντα επιβλητική αλλά εμένα μου αρέσει όταν η σκηνή κατεβαίνει και οι θεατές γίνονται κομμάτι της. Βέβαια, στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν έπαιζε ρόλο μόνο το περιβάλλον της βίλας Καπαντζή αλλά και οι εξαιρετικές ερμηνείες των ηθοποιών που δεν ξέφυγαν ούτε δευτερόλεπτο απ’το ρόλο τους. Ήταν ο ρόλος τους. Ήταν άρχοντες στην παρακμή τους, αγρότες που αποκτούν οικονομική δύναμη, φοιτητές που αλλάζουν την κοινωνία, υπηρέτες που ήξεραν μόνο να υπηρετούν κι άλλοι που επωφελούνταν από την επικείμενη κατάργηση των τάξεων.
Όπως πληροφορήθηκα οι παραστάσεις επρόκειτο να σταματήσουν στις 31 Μαρτίου αλλά τελικά θα συνεχιστούν μέχρι τις 28 Απριλίου.
Αν κατοικείτε ή πρόκειται να επισκεφθείτε τη Θεσσαλονίκη, μην παραλείψετε να παρακολουθήσετε το «Βυσσινόκηπο», ένα έργο κωμωδία και δράμα μαζί, όπως η ίδια η ζωή.
Οι παραστάσεις δίνονται από Τετάρτη έως Σάββατο στις 9 μ.μ. και την Κυριακή στις 7 μ.μ.
Η βίλα Καπαντζή βρίσκεται στην οδό Βασιλίσσης Όλγας 108 της Θεσσαλονίκης.
Λόγω της περιορισμένης χωρητικότητας (μόνο 45 θέσεις) είναι απαραίτητο να προμηθεύονται οι θεατές πριν από τη μέρα της παράστασης τα εισιτήριά τους, από το πατάρι του βιβλιοπωλείου «Ιανός» (Αριστοτέλους 7) ή από την Πειραματική Σκηνή (2310.860708).
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε τον ιστότοπο της Πειραματικής Σκηνής της Τέχνης Θεσσαλονίκης www.piramatikiskini.gr
Με σπουδές στην Επικοινωνία, guest εμφάνιση στο χώρο της Διαφήμισης, τελικά, με κέρδισε ο χώρος του Βιβλίου. Σε μία «έκλαμψη φρονήσεως», αποφάσισα να ασχοληθώ με τα δύο παιδικά μου όνειρα, τη μόδα και το γράψιμο, ε, και εδώ κάνω τα όνειρα μου πραγματικότητα!