Οφείλω να ομολογήσω πως δεν υπήρξα ποτέ λάτρης των αστυνομικών μυθιστορημάτων. Η επιτυχία του Στιγκ Λάρσον με έκανε να στρέψω το βλέμμα μου στους Σκανδιναβούς συγγραφείς καθώς εκείνη την περίοδο εργαζόμουν σε εκδοτικό οίκο στο τμήμα των δικαιωμάτων των ξενόγλωσσων βιβλίων. Παρόλο που την αρχή την έκανα με το μυθιστόρημα «Σκιές στον Πάγο» του Μάικλ Ρίντπαθ, που συνδέει ένα έγκλημα με Ισλανδικούς μύθους πάνω στους οποίους έχει βασισθεί ο «Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» τελικά την απόλυτη προσοχή μου τράβηξε ο Νορβηγός συγγραφέας Τζο Νέσμπο και ο ήρωας του, ντεντέκτιβ Χάρι Χόλε.
Τι το διαφορετικό όμως είχε ο Νέσμπο που έκανε εμένα να προσπεράσω τα ράφια με τη γενική λογοτεχνία και να πάω κατευθείαν σε εκείνα με τα αστυνομική;
Καταρχάς, όταν διαβάζετε ένα μυθιστόρημα του Νέσμπο σύντομα διαπιστώνετε πως η ιστορία δεν επικεντρώνεται σε ένα μόνο έγκλημα αλλά μέσα στο ίδιο βιβλίο προκύπτουν διάφορες περιπτώσεις εξιχνίασης εγκλημάτων που όλες με κάποιον τρόπο συνδέονται μεταξύ τους. Όταν για παράδειγμα ολοκλήρωσα την ανάγνωση του «Νέμεσις» και το συζητούσα με την αδερφή μου, διαπιστώσαμε πως εκείνη είχε ανακαλύψει τον αυτουργό του ενός εγκλήματος κι εγώ τον δολοφόνο ενός άλλου.
Ο Τζο Νέσμπο δεν είναι ματαιόδοξος. Αντίθετα με άλλους συγγραφείς, δεν πέφτει στην παγίδα της λεξιλαγνείας, των περίπλοκων λεκτικών σχημάτων και των εντυπωσιακών περιγραφών. Στο μυαλό του Νέσμπο, αυτό που έχει σημασία είναι πάντα η ιστορία, γι’ αυτό και στρέφει όλο το ταλέντο του στην ανάπτυξη μιας «σφιχτής» πλοκής, με πολλές διαφορετικές ιστορίες να «τρέχουν» παράλληλα, ο αναγνώστης όχι μόνο δεν κουράζεται από τον καταιγιστικό ρυθμό «δράσης» στις σελίδες των βιβλίων του Νέσμπο, αλλά δυσκολεύεται πραγματικά να αφήσει το βιβλίο από τα χέρια του. Ο Νέσμπο βρίσκεται πάντα ένα βήμα μπροστά, εισάγοντας διαρκώς νέα δεδομένα και δίνοντας σε ανύποπτο χρόνο τα «κλειδιά» του μυστηρίου, μέσα από ασήμαντες λεπτομέρειες.
Τα βιβλία του Νέσμπο θυμίζουν εξαιρετικά καλοδουλεμένα κινηματογραφικά σενάρια: δεν είναι τυχαίο ότι το «Κυνηγοί Κεφαλών» έχει ήδη μεταφέρθει (μέτρια) στον κινηματογράφο, ενώ ο Μάρτιν Σκορτσέζε έχει εξαγοράσει τα δικαιώματα του «Χιονάνθρωπου», του πιο δυνατού ίσως βιβλίου του Τζο Νέσμπο με πρωταγωνιστική τον Χάρι Χόλε.
Ένας λόγος που δεν αγαπούσα τα αστυνομικά μυθιστορήματα ήταν επειδή δεν ανέλυαν επαρκώς τους χαρακτήρες των ηρώων τους. Συνήθως οι συγγραφείς επικεντρώνονταν τόσο πολύ σε λεπτομέρειες (συχνά ανατριχιαστικές) του εγκλήματος που ξεχνούσαν πως ο αναγνώστης αναζητά πάντοτε έναν ήρωα που να μπορεί να ταυτισθεί μαζί του. Ωστόσο, η έμφαση του Νέσμπο στην πλοκή δεν αφήνει στο περιθώριο την ανάπτυξη χαρακτήρων. Ο κυνικός, αντισυμβατικός Χάρι Χόλε, ο ντετέκτιβ που ακολουθεί πάντα το ένστικτό του στην εξιχνίαση εγκλημάτων, ενώ παλεύει με τους προσωπικούς του δαίμονες, είναι ένας από τους πιο ολοκληρωμένους χαρακτήρες στην αστυνομική λογοτεχνία. Οι λάτρεις του είδους θα βρουν στον Χάρι Χόλε χαρακτηριστικά του Επιθεωρητή Ρέμπους (του εμβληματικού χαρακτήρα που επινόησε ο Ιαν Ράνκιν), ωστόσο ο Χόλε προβάλλει πιο έντονα τις αδυναμίες του και καταφέρνει να θυμίσει σε κάθε αναγνώστη όλες τις στιγμές που αισθάνθηκε απογοητευμένος από τον εαυτό του, κάνοντάς τον έτσι να ταυτιστεί μαζί του.
Ο Τζο Νέσμπο ανήκει στη γενιά των Σκανδιναβών αστυνομικών συγγραφέων, που μεσουρανούν στο εκδοτικό στερέωμα τα τελευταία χρόνια. Ακολουθώντας το παράδειγμα των «ομολόγων» του, ο Νέσμπο φωτίζει στα βιβλία του επονείδιστες πτυχές της νορβηγικής ιστορίας (όπως τη συνεργασία των Νορβηγών με τους Ναζί κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο) και τη σκοτεινή πλευρά μιας χώρας που συγκαταλέγεται στις πλουσιότερες του κόσμου. Σε αυτό το πλαίσιο, το Όσλο των αντιθέσεων, μέσα από τα ματιά του Χάρι Χόλε, απαλλαγμένο από κάθε τουριστική ωραιοποίηση, αναδεικνύεται σε έναν από τους πιο δυνατούς «πρωταγωνιστές» των ιστοριών του Νέσμπο με τον ίδιο τρόπο που ο Στιγκ Λάρσον κατόρθωσε να ξύσει την επιφάνεια μίας από τις ιδανικότερες πόλεις για να ζήσεις στον κόσμο, την Στοκχόλμη και φανέρωσε τις πολλές πτυχές μιας φαινομενικά τέλειας κοινωνίας.
Τα βιβλία του Τζο Νέσμπο με πρωταγωνιστή τον ντεντέκτιβ Χάρι Χόλε είναι τα εξής:
«Κοκκινολαίμης» – Εκδόσεις Ορφέας
«Νέμεσις» – Εκδόσεις Μεταίχμιο
«Το αστέρι του διαβόλου» – Εκδόσεις Μεταίχμιο
«Ο λυτρωτής» – Εκδόσεις Μεταίχμιο
«Ο χιονάνθρωπος» – Εκδόσεις Μεταίχμιο
Άλλα έργα του ίδιου συγγραφέα:
«Κυνηγοί κεφαλών» – Αστυνομική λογοτεχνία/Εκδόσεις Μεταίχμιο
«Δόκτωρ Πορδαλός: Η περίφημη πορδαλόσκονη» – Παιδική-Εφηβική λογοτεχνία/Εκδόσεις Μεταίχμιο
Ευχαριστώ πολύ την αδερφή μου, Ιρίνα Γκίνη για τη συμβολή της στο παρόν άρθρο
Με σπουδές στην Επικοινωνία, guest εμφάνιση στο χώρο της Διαφήμισης, τελικά, με κέρδισε ο χώρος του Βιβλίου. Σε μία «έκλαμψη φρονήσεως», αποφάσισα να ασχοληθώ με τα δύο παιδικά μου όνειρα, τη μόδα και το γράψιμο, ε, και εδώ κάνω τα όνειρα μου πραγματικότητα!